Bestraling bij huidkanker

Bestraling (radiotherapie) is een medische behandeling met röntgenstraling, radioactieve straling of een combinatie van deze twee. Een ander woord voor radiotherapie is bestraling. De behandeling is meestal gericht tegen kanker. Het doel van radiotherapie is dan om de kankercellen te doden.

Met radiotherapie worden de cellen van een gezwel zó beschadigd dat ze zich niet verder kunnen delen, of dat hun stofwisseling ontregeld raakt. De kankercellen sterven dan af. 

Helaas raken gezonde cellen ook beschadigd. Deze gezonde cellen herstellen zich gelukkig beter dan kankercellen. Dat is een belangrijk verschil. Want zo kunnen we de kankercellen doden, terwijl de gezonde cellen zich weer herstellen.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Van dermatoloog naar radiotherapeut

Waarschijnlijk bent u op de polikliniek Dermatologie tijdens het commissiespreekuur gezien door een dermatoloog, een plastisch chirurg en een radiotherapeut. Tijdens dit consult is met u afgesproken dat bestraling deel uitmaakt van de behandeling. De radiotherapeut vult hiervoor een aanmeldingsformulier en een consultvel in. Deze gegevens zijn voldoende om u in te plannen voor bestraling.

Inplannen van de bestraling

Het gebruikelijke ‘intakegesprek’ is meestal niet nodig omdat u al heeft gesproken met de radiotherapeut op het commissiespreekuur. Wij bellen u zodra de planning is gemaakt. Meestal is dit binnen enkele weken.

Voor de eerste bestraling tekenen de radiotherapeut en de radiotherapeutisch laborant het te bestralen gebied af en berekenen de precieze dosis bestraling. Vervolgens vindt de bestraling plaats. Dit gebeurt in dezelfde ruimte.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Bij de meeste patiënten met huidkanker passen we uitwendige bestraling toe. Bij uitwendige bestraling komt de straling uit een bestralingstoestel. De tumor wordt door de huid heen bestraald.

Bestraling van de tumor gebeurt poliklinisch. Een ziekenhuisopname is niet nodig. Voor de bestraling komt u meerdere keren terug. Bij een langzame geleidelijke bestraling blijft de huid namelijk mooier dan bij een kortdurende sterke bestraling.

Duur

De bestralingsperiode duurt meestal twee tot vier weken. U komt dan vijf dagen per week naar het ziekenhuis voor een behandeling van ongeveer tien tot twintig minuten. Wanneer er veel plekjes bestraald moeten worden, duurt de behandeling langer.

Meer informatie 

Behandeling van huidkanker

Behandelplan

De specialist die u behandelt met bestraling is de radiotherapeut. De radiotherapeut bepaalt zorgvuldig welke plaats precies bestraald wordt en wat de dosis van de bestraling moet zijn. Deze dosis wordt meestal verdeeld over verschillende bestralingen. U wordt dus meerdere keren per week behandeld. De radiotherapeut berekent voor u hoeveel bestralingen u nodig hebt. Dat hangt af van de soort kanker die u hebt.

Curatieve radiotherapie

We kunnen radiotherapie toepassen om de kanker te genezen. Dat noemen we een 'curatieve behandeling'. Er zijn verschillende vormen:

Adjuvante therapie

Dit is radiotherapie ná een operatie. Met de bestraling proberen we niet-zichtbare uitzaaiingen of achtergebleven kankercellen te verwijderen.

Neoadjuvante therapie

Dit is radiotherapie vóór een operatie. Het doel hiervan is om de tumor te verkleinen. Hij kan dan makkelijker verwijderd worden door de chirurg.

Complete behandeling

Radiotherapie kan als complete behandeling worden gegeven. Dan moet de bestraling de tumor volledig vernietigen. Deze behandeling kan worden gegeven bij een beperkt aantal tumorsoorten. En alleen als er geen uitzaaiingen zijn buiten het bestralingsgebied.

Palliatieve radiotherapie

We passen radiotherapie ook toe bij patiënten die niet meer kunnen genezen. Dat heet een palliatieve behandeling. Bestraling kan bijvoorbeeld de tumorgroei remmen, waardoor uw pijnklachten verminderen. Ook kunnen we bloedingen die veroorzaakt worden door de tumor stoppen. Of ervoor zorgen dat omliggende organen minder last hebben van de tumor. Palliatieve radiotherapie is vaak kortdurend. Het is zinvol, omdat de kwaliteit van het leven van de patiënt verbetert.

Bijwerkingen

Gevolgen op de huid

Er zijn nauwelijks bijwerkingen van de bestraling. Het gaat om een bestraling van één of meerdere kleine plekken op uw huid. U wordt hier niet ziek van. De enige bijwerkingen die op kunnen treden zijn op de bestraalde plek(ken) zelf:

• Het zieke deel van de huid wordt rood en sterft af. Hier ontstaat dan een wondje, waarop later een korst komt. De korst laat tijdens of na de behandeling los. Ook de directe omgeving van de zieke huid wordt rood, als deze in het bestralingsveld ligt.
• Als de bestraalde plek behaard is, kan het haar op die plek uitvallen. Na de bestralingsperiode geneest de huid. De genezing duurt gemiddeld vier weken. De haargroei komt meestal niet terug.

Psychische gevolgen

Naast de lichamelijke bijwerkingen kunt u ook psychische gevolgen ondervinden. Die zijn niet het gevolg van de bestraling. Ze hebben meer te maken met de spanning van de ziekte en de behandeling, de onzekerheid over de toekomst en de vermoeidheid. Dat is alles bij elkaar ook erg veel om te verwerken.

Overige informatiebronnen

• Op de site Kanker.nl kunt u meer informatie vinden over bestraling.
• De Stichting Melanoom: patiëntenorganisatie voor informatie, lotgenotencontact en belangenbehartiging.

Polikliniek

• Radiotherapie

Verpleegafdeling

• Stralingsunit Oncologie

Ziektebeeld

• Huidkanker

Behandeling

• Bestraling

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

4 tot 6 weken na de laatste bestraling komt u op controle bij uw radiotherapeut. De verdere controles zijn bij het multi-disciplinair oncologisch spreekuur of bij de uw dermatoloog. De controles gaan enkele jaren door.

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over deze behandeling kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Afspraken’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.