Bestraling bij huidkanker

U krijgt deze folder omdat u bestraald gaat worden in verband met huidkanker. Deze folder is een herhaling en aanvulling van de informatie die u al van uw behandelaar heeft gekregen.

Wat is bestraling 

Bestraling is een behandeling van kanker. De behandeling houdt in dat u bestraald wordt met röntgenstraling. De behandeling kan gegeven worden met of zonder operatie. Deze straling maakt de kankercellen stuk waardoor de kanker niet verder kan groeien. Bestraling bij huidkanker wordt gedaan om de kankercellen kapot te maken. Gezonde cellen die kapot gaan, kunnen zichzelf herstellen. 

De bestralingsbehandeling noemen we ook wel radiotherapie. De afdeling waar deze behandeling gegeven wordt, heet daarom ook de afdeling Radiotherapie.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Het eerste gesprek en de voorbereiding 

Wie behandelt u? 

Tijdens het eerste gesprek (intakegesprek) krijgt u te horen wat uw behandelplan is. Dit kan gesprek kan plaats vinden op de afdeling Radiotherapie of op de afdeling Dermatologie. U hebt dit gesprek met een radiotherapeut of een specialist in opleiding. 

• De radiotherapeut is een arts die gespecialiseerd is in bestraling. 
• De specialist in opleiding is een arts in opleiding tot radiotherapeut. 

De naam van uw behandelaar staat op de uitnodigingsbrief en op uw afsprakenlijst. De CT-scan en de bestralingen worden uitgevoerd door radiotherapeutisch laboranten. 

Voor meer informatie over uw behandelaar kunt u terecht op onze website: www.umcutrecht.nl/radiotherapie.

Waarom wordt u bestraald? 

U wordt bestraald omdat u huidkanker heeft of heeft gehad. In het laatste geval bent u geopereerd en is de bestraling een aanvulling op de behandeling. 

Welk gebied wordt er bestraald?

Uw behandelaar zal vertellen welk gebied precies bestraald wordt. In principe wordt het gebied bestraald waar de kanker zit of heeft gezeten. Er wordt verschil gemaakt in de behandeling voor oppervlakkig gelegen huidkanker en dieper gelegen vormen van huidkanker. Uw behandelaar zal vertellen welke behandeling voor u nodig is. 

Hoe vaak wordt u bestraald? 

Dit zal uw behandelaar met u bespreken. Het aantal keer dat u bestraald wordt bij huidkanker varieert erg. Dit aantal ligt tussen de 2 en 35 keer. Dit aantal heeft te maken met de soort kanker en de plek waar de kanker zit. 

Verschillende soorten behandelingen 

Er zijn verschillende soorten behandelingen bij huidkanker. Er worden 2 soorten bestralingstoestellen gebruikt. De orthovolt, dit is een klein röntgentoestel of een lineaire versneller, hierbij wordt sterke röntgenstraling opgewekt. 

Welke voorbereidingen zijn er nodig bij bestraling met de orthovolt? 

Bij deze vorm van huidkanker wordt u bestraald met een bestralingsapparaat voor contacttherapie, deze kan de stralingsdosis op de huid afgeven. De voorbereidingen worden gedaan vlak voor de behandeling bij het toestel zelf. Vaak is het nodig dat er ook een masker van het lichaamsdeel gemaakt wordt, zodat de stralingsdosis heel precies gericht kan worden. Het maken van dit masker gebeurt op de Mouldroom en duurt ongeveer 30 minuten. In het algemene informatieboekje staat dit uitgebreid beschreven. Er zijn geen voorbereidingen nodig voor het maken van het masker. Hebt u dit boekje niet gekregen? Vraag er dan naar bij receptie 2.

Uw behandelaar tekent het gebied aan op de huid of op het masker. Daarna wordt de dosis berekend en aansluitend wordt u bestraald. De 1e afspraak duurt 60 minuten, dit is zonder de tijd voor het masker. De vervolgafspraken duren 20 minuten. 

Wanneer wordt u bestraald? 

Na het gesprek met uw behandelaar krijgt u binnen 2 weken een brief thuis met de afspraak voor de bestraling. U komt voor deze afspraak naar de afdeling Radiotherapie. 

Hoelang duurt de bestraling? 

Er is geen goede schatting van de tijdsduur te geven omdat dit van veel verschillende dingen afhankelijk is. Onder andere de volgende punten: 

• De plaats van de huidkanker. 
• Het aantal plaatsen dat bestraald moet worden. 
• De stralingsdosis die u moet krijgen. 
• Uw gezondheid en conditie.

Welke voorbereidingen zijn er nodig bij bestraling met een lineaire versneller? 

U krijgt na het intakegesprek een CT-scan. Soms vindt dit op dezelfde dag plaats, soms een paar dagen later. Deze scan is nodig als voorbereiding op de bestraling. Het maken van een CT-scan duurt ongeveer 15-20 minuten. Bij huidkanker wordt er meestal er een masker gemaakt van het lichaamsdeel dat bestraald moet worden zodat de stralingsdosis heel precies gericht kan worden. Het maken van dit masker gebeurd op de Mouldroom en duurt ongeveer 30 minuten. In het algemene informatieboekje staat dit uitgebreid beschreven. Er zijn geen voorbereidingen nodig voor het maken van het masker. Hebt u dit boekje niet gekregen? Vraag er dan naar bij receptie 2. De afspraken voor het maken van het masker en de CT-scan worden zo veel mogelijk op de zelfde dag ingepland. 

Wanneer wordt u bestraald? 

Voordat u bestraald wordt, moet er een bestralingsplan gemaakt worden. De eerste bestraling is daarom anderhalf tot twee weken na de CT-scan. U wordt gebeld door ons afsprakenbureau wanneer de startdatum bekend is.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Hoelang duurt de bestraling? 

De bestraling zelf duurt gemiddeld zo’n 4 à 5 minuten. Inclusief aan- en uitkleden duurt de afspraak ongeveer 10-15 minuten. Per persoon kan dit variëren. De duur hangt onder andere af van uw algemene gezondheid en de mate waarin u hulp nodig hebt. 

Wat merkt u van de bestraling? 

Tijdens de bestraling hoort u alleen een zoemtoon. Deze toon geeft aan dat de straling wordt gegeven. Van de bestralingsbehandeling kunt u bijwerkingen krijgen. De volgende bijwerkingen komen het meest voor tijdens de bestraling: 

• De huid zal stuk gaan tijdens de behandeling. Dit is ook de bedoeling bij een behandeling bij huidkanker. U kunt hier wel klachten van hebben. Bespreek deze met uw behandelaar. 
• Vermoeidheid.

Wat kunt u doen als u klachten hebt tijdens de bestraling? 

Tijdens de bestralingsperiode hebt u één keer week een afspraak met uw behandelaar. In dit gesprek kunt u vragen stellen en klachten bespreken. Als u op andere dagen vragen of klachten hebt, kunt u dit bespreken met de laboranten die u behandelen. Zij zullen ook met uw behandelaar overleggen als dit nodig is. 

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Wat kunt u doen om uw huid te verzorgen als u last heeft van jeuk of irritatie? 

U kunt de huid insmeren met vaseline of de doktersassistente van de afdeling kan u verbinden. 

Zijn er adviezen voor het douchen en in bad gaan? 

Ja, u kunt gewoon douchen, maar in bad gaan als de huid stuk is wordt niet aangeraden omdat er dan kans is op een huidinfectie.

Mag ik in de zon zitten? 

Liever niet, de huid die bestraald wordt kan dan nog meer gaan irriteren. 

Wat kan ik na afloop van de behandeling merken? 

De eerste week na de behandeling is de huidreactie het ergst is. Daarom krijgt u een afspraak voor nacontrole in de week na de bestraling. 

De bijwerkingen die op de korte termijn het meest voorkomen zijn: 

• Kapotte huid.
• Korstvorming op de huid.
• Vermoeidheid.

De bijwerkingen die op de lange termijn het meest voorkomen zijn: 

• Langdurige verkleuring van de bestraalde huid. De huid kan lichter of juist donkerder verkleuren. 
• De huid kan stugger en strakker aanvoelen.
• Teleangiëctastieën, dit zijn kleine bloedvaatjes die blijvend verwijd zijn. Deze vaatjes zitten net onder de huid. De plekjes zien eruit als lichtrode tot donkerpaarse verkleuringen van de huid.

Hoe kan ik de afdeling Radiotherapie bereiken? 

Wij zijn op werkdagen van 08.00 uur – 17.30 uur bereikbaar via 088 75 588 00. In het weekend en op feestdagen zijn wij alleen voor spoedgevallen bereikbaar via 088 75 555 55. 

Via de mail zijn wij ook bereikbaar. U kunt uw bericht sturen naar radiotherapie@umcutrecht.nl. 

Ook op onze website kunt u veel informatie vinden. Het adres is www.umcutrecht.nl/radiotherapie.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.