Door nierfalen zijn in Nederland ongeveer 6.500 mensen afhankelijk van dialyse. De impact van een nieraandoening en dialyse is groot. In het UMC Utrecht onderzoeken we hoe we de impact kunnen beperken en kijken we naar de mogelijkheden voor de toekomst. Is het bijvoorbeeld mogelijk dat beschadigde nieren zichzelf herstellen? Dit soort onderzoek valt onder regeneratieve geneeskunde.

Wat is regeneratieve geneeskunde?

De regeneratieve geneeskunde ontwikkelt nieuwe behandelingen waarbij gebruik wordt gemaakt van het zelfherstellend vermogen van het lichaam. Voorbeelden zijn stamceltransplantatie voor kinderen met een ernstige vorm van leukemie. We richten ons op herstel van kraakbeenschade, wervelkolomchirurgie, regeneratie van hartspier, vaten en hartkleppen, darmaandoeningen en nierziekten. Zo krijgt een nierpatiënt nu in veel gevallen een niertransplantatie wat het beschadigde weefsel vervangt. In de regeneratieve geneeskunde is het de bedoeling dat het lichaam het beschadigde weefsel zelf kan herstellen.

Het verhaal van Desirée 

Desirée is dialysepatiënt, haar nieren werken niet goed meer. Daarom zit ze nu dagelijks aan de dialyse en dit put haar erg uit. Haar wens voor de toekomst is om conditioneel sterker te worden en meer uit haar leven te halen. Binnen regeneratieve geneeskunde zetten we ons hiervoor in. Regeneratieve geneeskunde is een lang proces wat ervoor zorgt dat patiënten zoals Desirée in de toekomst niet meer aan de dialyse hoeven, omdat eigen niercellen het beschadigde weefsel herstellen.

Nierdialyse in beeld

Wat doen de nieren? En welke onderzoeken lopen er om regeneratieve geneeskunde bij nierfalen toe te passen?

Wat doet het UMC Utrecht met regeneratieve geneeskunde?

In het UMC Utrecht zoeken we naar een nieuwe oplossing voor dialyse. Binnen de regeneratieve geneeskunde werken we daarom aan de draagbare kunstnier. Patiënten kunnen die gebruiken wanneer ze willen. Dit is een uitkomst, omdat zij anders wel drie keer in de week naar het ziekenhuis moeten voor dialyse. Dat is ontzettend zwaar. Ook werken we binnen regeneratieve geneeskunde aan mini-nieren. Daardoor is dialyse in de toekomst helemaal niet meer nodig.

De draagbare kunstnier

Het UMC Utrecht werkt aan een draagbare kunstnier zodat patiënten met nierfalen thuis kunnen dialyseren en daarvoor niet naar het ziekenhuis hoeven te komen. Hoe ver zijn we met de draagbare kunstnier? Arts-onderzoeker Maaike van Gelder vertelt erover. 

Kan de nier zichzelf herstellen?

Mini-nieren kweken uit urinecellen in het laboratorium lukt al. En uiteindelijk moet dit proces leiden tot het maken van een nier op maat. Voor het zover is gaan daar nog jaren aan onderzoek overheen. Wel komen handige tussenstappen - waar patiënten ook al wat aan hebben – langzaam maar zeker in zicht. En dat is fijn voor patiënten zoals Desirée.

Zo werken mini-nieren

Op dit moment doen wij veel onderzoek naar mini-nieren. Die maken we van volwassenen stamcellen uit de nier en die zorgen voor vernieuwing van niercellen, maar repareren ook de nier als er schade is. We willen de mini-nieren delen tot tot grote hoeveelheden en die hopen we ooit in te zetten om de nierfunctie te vervangen voor patiënten met nierfalen.

Altijd op de hoogte zijn van het UMC Utrecht en de onderzoeken die we doen? Volg onze socialmediakanalen.