Dagboek van een verpleegkundig specialist GGZ

“Zometeen heb ik een afspraak met een wat oudere patiënt. Hij heeft het zwaar, hij wordt vandaag geopereerd en is doodsbang om opnieuw een delier (plotselinge verwardheid) te krijgen. De vorige keer ging hij na de operatie helemaal door het lint. Ik ben ook wel bezorgd en vertel hem dat ik na de operatie vaak bij hem kom kijken. Dat stelt hem enigszins gerust.”

Tim van Nesselrooij werkt als verpleegkundig specialist GGZ op de afdeling consultatieve psychiatrie bij het UMC Utrecht. Verpleegkundigen vragen hem regelmatig om mee te denken bij ingewikkeld gedrag van patiënten. Daarbij kan het gaan om psychiatrische-, verwarde-, of boze patiënten, maar ook patiënten die verdrietig zijn of niet mee lijken te werken. De verpleging neemt dan contact op, omdat ze vinden dat ze deze patiënt in zo’n geval niet de aandacht kunnen geven waar hij op dat moment behoefte aan heeft. In deze rubriek vertelt Tim wat hij zoal meemaakt op een doordeweekse dag.

Maandag: De mol is terug

“Maandag is mijn vaste vrije dag. Mijn werk laat al jarenlang zien dat het dan, voor mij, vaak rustig is. En dat vind ik niet zo uitdagend… rust, soms is het prettig maar dat past me niet altijd. Op maandag doe ik boodschappen, doe ik allerlei klusjes, nu in de tuin, en stort ik me op een ‘eenvoudige doch voedzame maaltijd’, zoals Marten Toonder het Olie B. Bommel liet zeggen. Afgelopen maandag ontdekte ik dat ‘de mol’ terug is in onze tuin. Ik vind mollen lastige beesten. Je ziet ze nooit zelf, ze leven ondergronds en ze richten schade aan. Althans dat vind ik. Nu heeft ie mijn grasmat weer overhoop gehaald en ik zie overal bulten. Ik wil proberen hem naar de buren te laten gaan, geen idee hoe? De mol is terug, ik zie het, ik onderga het, maar kan niets doen.”

Dinsdag: Praatjes 

“Voordat ik naar mijn werk ga, ga ik altijd eerst 20 minuten zwemmen. Het is een mooi moment voor observaties. Zo zijn er mensen die stoïcijns hun baantjes trekken (dan denk ik…rechtlijnig), er zijn er die totaal geen koers weten te houden (mmm…grenzeloos) en dan heb je ook de kletsmajoors. Zwemmen en praten tegelijkertijd (of andersom), het gaat overal over, en soms praten ze zelfs nog door tijdens het omkleden. De dag begint vermakelijk. Na het zwemmen stap ik op de fiets en arriveer om 8.30 uur bij het UMC Utrecht. Ik bekijk eerst mijn agenda en lees hoe het de afgelopen dagen met de patiënten is gegaan. Daarna maak ik een schema voor de bezoeken van vandaag. Er staan zes bezoeken op de planning, maar dat kan zomaar veranderen. Vaak praat ik een half uurtje met een patiënt en daarna nog even met de arts en verpleegkundigen om de zorg voor iemand zo goed mogelijk te regelen.” 

Woensdag: Zorgen 

“Zometeen heb ik een afspraak met een wat oudere patiënt van in de zeventig. Hij heeft het zwaar, hij wordt vandaag geopereerd en is doodsbang om opnieuw een

delier

(plotselinge verwardheid) te krijgen. De vorige keer ging hij na de operatie helemaal door het lint en trok allerlei slangen uit zijn lichaam. Vreselijk, zoiets maakt enorme indruk. Ik ben ook wel bezorgd en vertel hem dat ik na de operatie vaak bij hem kom kijken. Dat stelt hem enigszins gerust. Een arts omschreef mijn werk eens als ‘stofzuigen’, ik ruim de restjes op, mooie typering vond ik dat. Maar dit is niet bepaald iets wat is blijven liggen. Deze man ziet er als een berg tegen op, daarom hebben we over hele andere dingen gesproken. En ik heb hem geprobeerd wat lucht te geven. Aan het eind van de dag ga ik hem weer opzoeken. 

Je kan een delier bij iemand niet voorkomen, maar de ernst en het beloop ervan wel beïnvloeden door hem extra aandacht te geven. Zo kun je een patiënt na de operatie helpen met zijn oriëntatie door hem vertrouwde spullen te geven en op zijn gedrag te letten. Daarnaast moet je er op letten dat iemand na de operatie niet een te zware verdoving krijgt, als hij nog suf is van de narcose. 

Met deze man is het uiteindelijk goed gegaan; hij heeft geen delier gekregen. Zijn familie is ook vaak bij hem geweest en snapte de urgentie van hun aanwezigheid. Zo was er op zijn kamer een extra bed bij geplaatst, zodat er eventueel een familielid kon blijven slapen als dat nodig was.”

Donderdag: Meeloopdag 

“Vandaag loopt Marlies, verpleegkundige bij de spoedeisende hulp, een dagje met me mee, vanwege het

mobiele Medisch Psychiatrische Unit- project

(m-MPU). Het doel van dat project is om iedere patiënt, met complexe problemen ondersteuning te geven op zijn eigen afdeling. Ik hoop dat Marlies ook mee wil doen met de mMPU, want we zoeken allround verpleegkundigen. Dus verpleegkundigen die weten hoe ze met deze patiëntengroep om moeten gaan, maar eventueel ook wonden kunnen verzorgen. Mensen met een psychiatrische aandoening en een chronische ziekte zijn vaak een uitdaging voor veel specialismen. Door de m-MPU breiden we de zorg voor patiënten dus uit met gespecialiseerde verpleegkundigen en een tweede (mede) behandelaar, die dagelijks de patiënt ziet.

Het gebeurt wel vaker dat er iemand een dag met mij meeloopt en dat is best intensief, omdat ik veel uitleg. Maar het levert ook veel op. Het is voor mij ook een soort reflectie, omdat anderen me dan de oren van mijn kop vragen: ‘Waarom doe ik het eigenlijk zoals ik het doe?’” 

Vrijdag: Drukste dag van de week

“Op vrijdag is het aanpoten. Er zijn vandaag veel patiënten op mijn polikliniek. Voor sommige mensen is het dan ook prettig dat we elkaar nog even zien. Samen met hen neem ik alles nog even door. We bespreken of ze weten waar ze terecht kunnen als het niet goed gaat met ze gaat en ik controleer de medicatie. Op deze manier weet ik dat iemand goed de komende weken in gaat. Ik loop ook nog even bij een aantal patiënten op de verpleegafdelingen langs. Met hen heb ik eerder die week een eerste gesprek gehad en sommigen vinden het prettig als ik voor het weekend nog langs loop. 

Komend weekend heb ik eerst nog de laatste repetities voor een gewaagd optreden met onze band ‘Met Maten’. We hebben een repertoire gemaakt van uitsluitend Nederlandse bands, van Exseption tot De Dijk, lekker stevig, lekker rocken. De band is aangevuld met een zangeres en blazers. Zin in.”

Lees meer over psychiatrie op umcutrecht.nl