Schedelbasis gezwel
De meest voorkomende afwijkingen in de schedelbasis zijn gezwellen. Er zijn veel verschillende soorten gezwellen nabij de schedelbasis.
Symptomen uitklapper, klik om te openen
Wat is de schedelbasis?
De schedelbasis is het onderste gedeelte van de schedel, waar de hersenen op rusten. Het is het gebied achter het gezicht en achter de oren. De schedelbasis is één van de meest complexe anatomische delen van het menselijk lichaam. Het bestaat uit een aantal verschillende beenderen die worden doorkruist door:
- bloedvaten die de toevoer en afvoer van bloed naar de hersenen voorzien;
- de hersenstam en het bovenste gedeelte van het ruggenmerg;
- zenuwen die de volgende speciale functies hebben:
- zintuigen: zicht, geur, gehoor, smaak
- aansturing van de spieren waardoor het oog kan bewegen
- aansturing van de spieren van het gezicht voor gelaatsuitdrukkingen
- aansturing van het slikken
- gevoeligheid van het gezicht
Afbeelding: Computer model van een bovenaanzicht van de schedelbasis met daarin enkele bloedvaten en zenuwen aangegeven in kleur.
Soorten gezwellen
Er bestaan veel verschillende soorten gezwellen nabij de schedelbasis, bijvoorbeeld:
- Meningiomen
- Schwannomen
- Adenomen
- Craniopharyngeomen
- Cholesteatomen
- Epidermoid cysten
- Cholesterol granulomen
- Chordomen
- Chondrosarcomen
- Esthesioneuroblastomen
- Nasopharynx carcinomen
- Paragangliomen
- Orbita tumoren
Wat zijn de verschijnselen?
Schedelbasis gezwellen kunnen veel verschillende symptomen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld: verminderd gezichtsvermogen, gehoorverlies, reukverlies, evenwichtsproblemen, slikproblemen, hoofdpijn, een ‘scheef’ gezicht, aangezichtspijnen, verstopping van de neus, duizeligheid, etc.
Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen
Het team schedelbasischirurgie UMC Utrecht maakt gebruik van verschillende beeldvormingsonderzoeken om schedelbasis gezwellen te diagnosticeren. De meest gebruikte technieken zijn CT-scan en MRI. Een CT-scan beoordeelt nauwkeurig botstructuren, maar heeft geen goede nauwkeurigheid voor de zachte weefsels. Een MRI maakt een nauwkeurige beoordeling van zacht weefsel mogelijk. Soms, afhankelijk van het vermoedelijke type tumor en de locatie ervan, zijn andere onderzoeken nodig, zoals:
- cerebrale angiografie om de bloedvaten rondom de tumor te zien
- oogheelkundig onderzoek
- gehoortesten
- balanstesten
- slikfunctie testen
- hormoonbepalingen (om de beïnvloeding van het gezwel op de hypofyse klier te bepalen)
Behandeling uitklapper, klik om te openen
Multidisciplinaire aanpak
Het blijkt dat een goed getraind multidisciplinair team essentieel is om schedelbasis gezwellen effectief te behandelen. Daarom legt het team schedelbasischirurgie UMC Utrecht elke patiënt met een schedelbasis afwijking, afhankelijk van het type gezwel, voor aan één van onze verschillende gespecialiseerde schedelbasis werkgroepen. Er zijn drie werkgroepen te noemen:
- Laterale schedelbasis werkgroep (voor schwannomen).
- Oculocraniofaciale werkgroep (voor meningiomen & orbitatumoren).
- Hypofyse werkgroep (voor adenomen & craniopharyngeomen).
Schedelbasischirurgie
Naast schedelbasischirurgie kan chemotherapie en/of radiochirurgie of radiotherapie nodig zijn. Dit hangt af van het type tumor en de aanwezigheid van eventuele resten na een operatie (geregeld komt het voor dat delen van een gezwel niet worden verwijderd vanwege een hoog risico op verlies van essentiële functies).
De deelname van meerdere specialisten (zoals neurochirurgen, KNO-chirurgen, radiotherapeuten, oncologen, endocrinologen en radiologen) aan de besluitvorming maakt het mogelijk om voor een bepaalde patiënt de beste therapeutische strategie te kiezen. Het uiteindelijke doel is om groei van het gezwel te controleren met herstel of behoud van de kwaliteit van leven.
Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen
Chirurgische expertise
De operaties van schedelbasis gezwellen worden vaak uitgevoerd door een gespecialiseerd multidisciplinair team die speciale aanvullende scholing hebben gehad in het buitenland, oftewel een fellowship in schedelbasischirurgie hebben gevolgd.
Technische operatieve hulpmiddelen
Onze operaties worden uitgevoerd in operatiekamers met hooggekwalificeerd paramedisch personeel en moderne ‘state of the art’ chirurgische apparatuur:
- Operatiemicroscoop
- High Definition Endoscoop
- Neuronavigatie
- Intraoperatieve neuromonitoring van hersenzenuwen en zenuwbanen