Buikgriep (gastro-enteritis) is een van de meest voorkomende infecties, met een hoog huisartsenbezoek. Hoewel de klachten meestal vanzelf verdwijnen, kan buikgriep risicovol zijn bij bepaalde groepen, zoals patiënten met een verzwakt immuunsysteem, kwetsbare ouderen of jonge kinderen. Hier kan fecale diagnostiek worden gebruikt om snel de beste behandeling in te kunnen zetten. Traditioneel gebruikten huisartsen microbiologische kweek en microscopie om bacteriën en parasieten te identificeren die buikgriep veroorzaken. In de afgelopen jaren zijn op moleculaire technieken zoals PCR (polymerase chain reaction) beschikbaar gekomen als een nauwkeuriger en sneller alternatief. Het onderzoek van Alwin Schierenberg (Julius Centrum, UMC Utrecht) evalueerde de impact van deze moleculaire test op het klinische management en de zorgkosten van patiënten met buikgriep in in de huisartspraktijk.

 

Onderzoeksresultaten

Klinisch management: (1) het gebruik van DFT bij patiënten met buikgriep nam toe na de introductie van PCR; (2) de toename van DFT voor parasieten ging gepaard met een duidelijke toename van detectie en antibioticabehandeling van Blastocystis spp. en Dientamoeba fragilis; (3) Op PCR gebaseerde fecestests zouden de klinische besluitvorming met betrekking tot antibioticabehandeling bij 1 op 12 patiënten hebben veranderd.

Effecten op zorgkosten: na de introductie van PCR-testen stegen de zorggerelateerde kosten met 22 procent per buikgriep-episode, waarvan 79 procent te wijten was aan het verbruik van zorgmiddelen en 21 procent aan kosten voor de op PCR gebaseerde test.

Naleving richtlijnen: (1) DFT bij patiënten met buikgriep is in overeenstemming met klinische richtlijnen bij slechts een minderheid van patiënten; (2) hoewel slechts een minderheid van patiënten met buikgriep met antibiotica wordt behandeld, worden de meeste empirisch (d.w.z. zonder DFT) en met antibiotica behandeld die niet in de richtlijnen worden aanbevolen; (4) antibioticabehandeling gestart na DFT (gerichte antibioticabehandeling) volgt aanbevelingen van de klinische praktijkrichtlijn bij bijna alle patiënten.

 

Buikgriep

Buikgriep is een ontsteking van het slijmvlies van het maagdarmkanaal, inclusief de dunne en dikke darm van de maag. In Nederland raadpleegt tot 12 procent van de patiënten met buikgriep de huisarts. Met 240 - 600.000 consulten per jaar legt buikgriep een aanzienlijke last op de eerstelijnszorg. Bij patiënten die met buikgriep de huisarts bezoeken, zijn virussen de meest voorkomende oorzaak (16-35%), maar ook bacteriën (15-18%) en parasieten (3-9%) worden relatief vaak gedetecteerd.

Prof. Marc Bonten en dr. Alwin Schierenberg

Promotie

Alwin Schierenberg (Amsterdam, 1986) verdedigde zijn promotieonderzoek op 29 oktober 2019 aan de Universiteit Utrecht. Zijn proefschrift was getiteld "Moleculaire diagnostiek bij patiënten met gastro-enteritis in de huisartspraktijk". Promotoren waren prof. dr. Niek de Wit en prof. dr. Marc Bonten (Julius Center, UMC Utrecht) en copromotor was dr. Patricia Bruijning-Verhagen (Julius Center, UMC Utrecht). Alwin Schierenberg werkt als medisch adviseur voor Zorginstituut Nederland in Diemen, waar hij adviseert over de vergoedingen van ziektekosten.