Het nieuw nationaal platform DARE-NL heeft een subsidie van €5,3 miljoen ontvangen van KWF Kankerbestrijding. Het UMC Utrecht is de trekker van het platform. DARE-NL gaat de beschikbaarheid van celtherapie en gentherapie verbeteren. Zo kunnen meer patiënten gebruik gaan maken van deze innovatieve behandelingen.

Celtherapie is een behandeling met levende lichaamscellen. Meestal zijn dat cellen van het afweersysteem van de patiënt zelf. Deze afweercellen worden uit het bloed gehaald en moleculair bewerkt zodat ze kankercellen beter kunnen herkennen en vernietigen. Daarna krijgt de patiënt de bewerkte cellen per infuus weer toegediend. Van gentherapie is sprake als ook het DNA van de afweercellen wordt aangepast.

Veelbelovende behandelingen bereiken de patiënt nog niet

Celtherapie en gentherapie zijn veelbelovende behandelingen. Veel patiënten zijn na de therapie voor een langere tijd ziektevrij; sommige mensen genezen zelfs helemaal. Vooral voor patiënten die niet veel behandelopties hebben, kunnen deze therapieën een nieuw perspectief bieden. Ondanks deze grote belofte zijn er op dit moment niet veel cel- en gentherapieën voor patiënten beschikbaar. In Nederlands zijn het er slechts een paar. Veel cel- en gentherapieën stranden namelijk in hun ontwikkeling en bereiken de patiënt niet. Dat heeft meerdere oorzaken, zoals de complexe werking van de therapie en de veiligheid ervan. Wat ook een rol speelt is dat de kennis en ervaring over Nederland versnipperd is, er nog weinig gekwalificeerd personeel is opgeleid en dat de wet- en regelgeving ingewikkeld is.

Een nationale infrastructuur

Het nieuw nationaal platform DARE-NL gaat hier verandering in brengen. Het platform brengt alle kennis en kunde op het gebied van cel- en gentherapie samen in één nationale infrastructuur. DARE-NL is een kennisnetwerk, een platform voor grondstoffen en technologieën, en het zorgt ervoor dat patiënten gebruik kunnen maken van cel- en gentherapie. DARE-NL bestaat uit gerenommeerde onderzoekers uit het UMC Utrecht en de andere Nederlandse umc's, het Prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie, het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek, Sanquin Research en de Universiteit Utrecht.

Tumorimmunoloog dr. Trudy Straetemans van het UMC Utrecht is projectleider en één van de initiatiefnemers van het platform. “Met deze krachtenbundeling kunnen we de ontwikkeling en productie van nieuwe celtherapieën en gentherapieën eenvoudiger en sneller maken”, aldus Trudy. “Zo slaan we de brug tussen een nieuw idee en de klinische implementatie ervan en kunnen in de toekomst meer mensen met kanker profiteren van deze veelbelovende behandelingen.”

Dr. Trudy Straetemans

De onderzoekers staan in de startblokken

Met de subsidie van KWF kan DARE-NL meteen van start gaan. De eerste stap is het inventariseren van al beschikbare kennis en het opzetten van een IT-platform om informatie te kunnen verzamelen en delen. Daarnaast gaan Trudy en haar collega’s aan de slag met het uitwisselen en harmoniseren van materialen, processen en kennis, en het opleiden van personeel.

DARE-NL is ook een enorme impuls voor het nieuwe Innovation Center for Advanced Therapies (ICAT) van UMC Utrecht. ICAT maakt behandelingen met cel- en gentherapie en andere behandelingen uit de regeneratieve geneeskunde sneller en beter beschikbaar voor patiënten. Het UMC Utrecht is 1 van de koplopers op het gebied van cel- en gentherapie. Ontwikkelingen als DARE-NL en ICAT helpen om die positie te verstevigen.