Werkplezier ook voor artsen essentieel
Het aandeel mensen dat in de zorg werkt stijgt niet verder, terwijl de vraag naar zorg de komende jaren sterk toeneemt. Maar medische specialisten kampen nu al met een hoge werkdruk. Wat hebben deze artsen nodig om komende jaren hun patiënten optimaal te kunnen behandelen? Organisatiewetenschapper Evelien van Leeuwen constateert dat gerichte steun van leidinggevenden, HR-managers en zorgbestuurders essentieel is. Zij promoveert 7 oktober aan het UMC Utrecht.
Professionals in de zorg staan steeds meer onder druk door de toenemende vraag naar zorg. Een hoge werkdruk veroorzaakt uitval van medewerkers en een hoge uitstroom. Regelmatig kiezen medisch specialisten ervoor om iets anders te gaan doen omdat ze geen plezier meer in hun werk hebben. “Zonde, want we hebben deze medisch specialisten hard nodig. Door op een andere manier om te gaan met zorgprofessionals en de zorg anders te organiseren kunnen leidinggevenden, HR-managers en zorgbestuurders artsen helpen”, stelt Evelien.
Bevindingen onderzoek
Resultaten laten zien dat medisch specialisten erop gericht zijn om hun patiëntenzorg te verbeteren. Artsen nemen weinig verantwoordelijkheid voor hun ontwikkeling op andere vlakken, en zij worden hierin ook nauwelijks ondersteund door het ziekenhuis, hun beroepsvereniging en leidinggevenden. Van medisch specialisten wordt verwacht dat zij steeds meer onderzoek-, onderwijs- en managementtaken uitvoeren. Leren om samen te werken in een team, of jezelf ontwikkelen op het gebied van tijdmanagement en communicatie schieten er makkelijk bij in.
“Als een hoge werkdruk niet te voorkomen is, kunnen leidinggevenden, HR-managers en zorgbestuurders drie dingen doen voor artsen”, vertelt Evelien. “Uit mijn onderzoek blijkt dat er drie manieren zijn om de negatieve gevolgen te beperken en het werkplezier te waarborgen.”
Aandacht maakt alles mooier
Allereerst blijkt uit het onderzoek dat veel medisch specialisten veel loopbaanbeslissingen onbewust maken. Zij zijn loyaal en vertrekken over het algemeen niet snel naar een ander ziekenhuis. Artsen zijn niet gewend om hardop te zeggen dat het stressvol is om met een veeleisende en stressvolle omgeving om te gaan. Hun leidinggevenden besteden over het algemeen weinig aandacht aan hun inzetbaarheid. Oprechte aandacht van een leidinggevende voor de behoeften van een arts, heeft een positief effect op de bereidheid van medisch specialisten om het werk voort te zetten.
Ondersteuning
Leidinggevenden, HR-managers en zorgbestuurders hebben veelal een afwachtende houding omdat men verwacht dat zorgprofessionals, de experts op het gebied van gezondheid, goed voor zichzelf zorgen. Maar schijn bedriegt. Een deel van de artsen slaagt er niet in om goed voor zichzelf te zorgen. En heeft wel degelijk behoefte aan meer ondersteuning op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Sommigen vinden het lastig om “alle ballen in de lucht te houden”. Gelukkig zijn er trainingen waarbij leidinggevenden worden opgeleid in hoe zij steun kunnen geven aan de medisch specialisten in hun team.
Maatwerk
Ten derde zijn programma’s om medewerkers te behouden vaak te algemeen geformuleerd. De ondersteuningsbehoeften van medisch specialisten verschillen van de behoeften van bijvoorbeeld de verpleegkundigen. En ook onderling zijn er forse verschillen tussen deze artsen. Waar de ene streeft naar een carrière als leidinggevende, terwijl de ander streeft naar een balans tussen werk en privé. Evelien: “Er is behoefte aan maatwerk en aan programma’s die in samenspraak met de artsen worden ontwikkeld. Uit mijn onderzoek blijkt dat dit soort programma’s effectief zijn. Ze zorgen ervoor dat medisch specialisten zich beter staande kunnen houden en daardoor duurzaam inzetbaarheid blijven.
De grote opgave waar we voor staan, in tijden van grote personeelstekorten, veel verzuim en hoge burn-out percentages, vraagt om verandering in de manier waarop we met onze zorgprofessionals omgaan. Artsen vragen uit zichzelf niet om support, maar uit mijn onderzoek blijkt wel dat we hen kunnen steunen, zodat onze medisch specialisten gezond en inzetbaar blijven. Want dan kunnen zij de komende jaren waar ze goed in zijn: specialistische zorg verlenen.