Nazorg voor afbouw pijnstillers
Na een operatie hebben sommige patiënten ernstige pijn. Ook kan het zijn dat de pijn langer aanhoudt dan verwacht. Daarom krijgen zij na een operatie vaak opioïden mee naar huis om de pijn te behandelen. “Voor patiënten die een hoge dosering pijnstillers mee naar huis krijgen, is het mogelijk om een controleafspraak bij de postoperatieve pijn polikliniek in te plannen”, vertelt Jacqueline van Dijk, verpleegkundig beleidsmedewerker pijn van de polikliniek Pijnbehandeling. “Tijdens deze afspraken bespreken we hoe het gaat met de pijn en welke pijnmedicatie iemand gebruikt. Als het goed gaat met de pijn maken we een schema voor het verder afbouwen van de medicatie. Heeft iemand nog veel pijn dan is het mogelijk om de pijnmedicatie tijdelijk te verhogen. Op deze manier houden we zicht op het gebruik van opioïden, want deze kunnen verslavend zijn als je ze na de operatie te lang gebruikt. Dit geldt overigens niet voor pijn bij kanker.”
Na een chirurgische ingreep is er kans op chronische pijn, bijvoorbeeld door zenuwbeschadiging. Dan zijn opioïden geen goede pijnstillers. “Op de postoperatieve pijnpoli screenen we op zenuwpijn en kunnen we hiervoor eventueel andere medicatie voorschrijven (anti-neuropathica).” Wanneer de pijn of het afbouwen van pijnstillers drie maanden na de operatie nog steeds problemen oplevert, worden patiënten doorverwezen naar de polikliniek chronische pijnbehandeling.
Postoperatieve pijn polikliniek
Jacqueline: “Na de operatie krijgt een patiënt een recept mee vanuit het ziekenhuis en kan hij vaak gemakkelijk een herhaalrecept krijgen. Hierdoor heb je als ziekenhuis verder geen zicht meer op de hoeveelheid pijnmedicatie die iemand daadwerkelijk gebruikt. ”Daarom houden we de huisarts hiervan op de hoogte en kunnen patiënten verwezen worden naar de postoperatieve pijnpoli. Op de postoperatieve pijn polikliniek kunnen patiënten die in het UMC Utrecht geopereerd zijn tot drie maanden na ontslag terecht voor begeleiding bij het afbouwen van pijnstillers en het vroegtijdig herkennen van zenuwpijn.”
De postoperatieve pijnpoli is op werkdagen bereikbaar via de poli pijnbehandeling op telefoonnummer 088-7556163. Een verwijzing kan via ZorgDomein / Anesthesiologie.
Stijging in gebruik
Het gebruik van opioïden is de afgelopen tien jaar flink gestegen. Ruim één miljoen Nederlanders krijgen jaarlijks een opioïde voorgeschreven. Daarvan gebruikt een op de vijf de pijnstiller langer dan drie maanden, maakte Nieuwsuur bekend. Minister Bruins stuurde 1 februari 2019 een brief aan de Tweede Kamer waarin hij zijn zorgen uitte over het toenemende gebruik van opioïden in Nederland. Hij roept op om kennis en bewustzijn over de (bij)werking en risico’s van opioïden te vergroten. De nieuwe postoperatieve pijnpoli draagt bij aan dat bewustzijn door de patiënt na ziekenhuisontslag te begeleiden in het pijnbeleid.