Voorbereiden op de gezondheidszorg van morgen. Dat doen we in het UMC Utrecht door in te zetten op onderwijsinnovaties en activiteiten binnen zes actuele thema’s van onze onderwijsstrategie ‘De Nieuwe Utrechtse School’. Eén thema is interprofessioneel en interdisciplinair leren. Collega’s Annet van Royen-Kerkhof en Niels Bovenschen zijn ambassadeur van dit thema en vertellen.     
          
“In een tijd van polarisatie is de weg van dialoog zoeken mijn manier om met complexe vraagstukken om te gaan. Die benadering en werkwijze vereist vaardigheden, die studenten in hun opleiding kunnen ontwikkelen”, zo verwoordde opleidingsdirecteur en hoogleraar Interdisciplinair onderwijs in de Geneeskunde Annet van Royen-Kerkhof van het UMC Utrecht het onlangs in haar oratie getiteld ‘De Nieuwe Utrechtse School’. 

“Veranderingen in de zorg vergen dat artsen en onderzoekers in staat zijn om concepten toe te passen, nieuwe kennis te wegen en samen te werken met professionals die anders denken, kijken en spreken. En om bij snelle (technologische) veranderingen geen bedreigingen, maar kansen te zien”, aldus Annet over het begrip ‘interprofessioneel en interdisciplinair leren’.       

Interprofessioneel, interdisciplinair  

Het betekent dat zorgprofessionals niet alleen binnen hun eigen vakgebied moeten blijven, maar ook met anderen moeten samenwerken om tot goede oplossingen te komen. ‘Inter-professioneel’, dus samen met mensen uit andere vakgebieden, zoals ingenieurs, voedingsdeskundigen, communicatiespecialisten en gedragswetenschappers.  
   
En ‘inter-disciplinair’, dus samen met mensen uit verschillende disciplines en met patiënten. Door op die manier te leren, kunnen ze de complexe problemen in het zorgdomein beter te lijf gaan om patiënten te helpen. Dit is een van de kernthema's van onze onderwijsstrategie De Nieuwe Utrechtse School.  

Leren samenwerken tijdens je opleiding

Omdat zorgprofessionals al deze vaardigheden nodig hebben in de gezondheidszorg en in de wetenschap, nu en in de toekomst, leren wij onze (bio)medische studenten – dit zijn onze toekomstige zorgprofessionals – interprofessioneel en interdisciplinair samenwerken tijdens hun opleiding aan. Een voorbeeld hiervan zijn twee opleidingen van de Universiteit Utrecht, die helemaal interdisciplinair zijn opgebouwd: de bachelor Zorg, Gezondheid en Samenleving (met de faculteiten Geneeskunde, Diergeneeskunde en Bètawetenschappen) en de Master Medical Humanities (met de faculteiten Geneeskunde en Geesteswetenschappen).     
   
Annet: “Beide opleidingen draaien nu succesvol voor het derde jaar. We leiden studenten op die beschikken over een combinatie van wetenschappelijke kennis, medemenselijk en maatschappelijk inzicht, en toekomstbestendige vaardigheden.” Annet benadrukt dat de effecten van interdisciplinair samenwerken vervolgens ook worden onderzocht. “In samenwerking met andere disciplines is het proces belangrijk. We zien nu al in onderzoek dat er betere professionals worden opgeleid.” 

Challenges met studenten

Succesvolle praktijkvoorbeelden van interprofessioneel en interdisciplinair leren in het UMC Utrecht, zijn de challenges met studenten.  

• In de BITT-Challenge zochten studenten van de medische onderzoeksmaster SUMMA, masteropleidingen Biomedical sciences (UU), masteropleidingen van de TU Eindhoven en masteropleidingen van WUR inclusief Nutrition and Health, samen naar oplossingen voor de uitdagingen waarmee patiënten worden geconfronteerd.  
• In de Long-COVID challenge, de Vrouwenhart Challenge en de recente Spierziekten Challenge, werken 400 bachelorstudenten Geneeskunde en Biomedische wetenschappen samen aan oplossingen.  
• En nieuw kankeronderzoek, waarbij 20 bachelorstudenten Biomedische Wetenschappen in het laboratorium de Biomedicine Student Research Hub samen met wetenschappers uit de farmaceutische industrie werkten aan een vraagstelling van biotechnologiebedrijf Genmab. 

Studenten Research Hub Netwerk

Studenten bedenken niet alleen oplossingen, maar krijgen ook de mogelijkheid om hun onderzoek echt uit te voeren. Om het onderzoek door studenten te faciliteren is er in het UMC Utrecht samen met de Universiteit Utrecht een Studenten Research Hub Netwerk opgezet dat de komende jaren verder zal worden uitgebouwd en doorontwikkeld.  
   
“De Hubs in dit netwerk zijn fysieke innovatieplaatsen met specifieke onderzoekexpertise, speciaal ingericht voor studenten. Hier kunnen studenten samen met onderzoekers, artsen en patiënten laagdrempelig multi- en interdisciplinair onderzoek doen vanuit verschillende perspectieven, zoals global health, AI, medische technologie, medical humanities en biomedisch lab. Het stimuleren van teamwerk, ook tussen studenten van verschillende opleidingen, staat hierbij centraal”, vertelt hoogleraar onderzoekgestuurd onderwijs in de biomedische wetenschappen Niels Bovenschen van het UMC Utrecht.  
   
“Een bijzondere samenwerking om interdisciplinair onderzoek en onderwijs een impuls te geven. Niet alleen onze studenten, maar ook onderzoekers, zorgprofessionals en patienten kunnen hiervan profiteren. Het is mooi om te zien hoe het onderwijs en onze studenten worden ingezet om (nieuwe) interdisciplinaire samenwerkingen in het onderzoek te starten of te versterken om samen de complexe problemen in het gezondheidsdomein te lijf te gaan. Het mes snijdt hier dus aan meerdere kanten.”