MR-Linac

U krijgt deze folder omdat u een behandeling of MRI-scans met behulp van de MR-Linac ondergaat.

Wat is de MR-Linac?

MR-Linac is de naam van een nieuw bestralingstoestel waarbij een bestralingsapparaat (lineaire versneller, afgekort ‘linac’) gecombineerd is met een MRI-scanner (afgekort mr).

Bestraling is een behandeling van kanker. De behandeling houdt in dat u bestraald wordt met röntgenstraling. Deze straling maakt de kankercellen stuk waardoor de kanker niet verder kan groeien. Gezonde cellen die kapot gaan, kunnen in de meeste gevallen zelf herstellen. De bestralingsbehandeling noemen we ook wel radiotherapie.

Een MRI-scanner maakt op een patiëntvriendelijke en niet schadelijke manier beelden van het binnenste van het lichaam. Een MRI-scan wordt gemaakt met behulp van een sterke magneet en brengt over het algemeen geen risico’s met zich mee. Meer informatie over de MRI-scanner vindt u op de volgende pagina.

Het kan voorkomen dat u niet bestraald wordt op de MR-Linac maar dat we alleen een MRI-scan maken in het kader van wetenschappelijk onderzoek. Met deze beeldvorming kunnen we de MR-Linac evalueren en de behandeling optimaliseren.

Achtergrondinformatie over de MR-Linac

MR-Linac is de naam van een nieuw bestralingstoestel gecombineerd met een MRI-scanner in één. Dit unieke hybride apparaat is ontwikkeld door het UMC Utrecht, na 20 jaar zorgvuldig onderzoek. Inmiddels wordt het apparaat wereldwijd ingezet bij de behandeling van kanker. De MR-Linac combineert bestraling en het maken van MRI-beelden in één apparaat. Zo kunnen we tijdens de bestraling heel precies de tumor en omliggend gezond weefsel zien. Door dit “zien tijdens bestraling” kunnen we met de MR-Linac de tumor heel gericht behandelen, terwijl we het omliggende gezonde weefsel beter kunnen sparen. Door de precisie en hoge dosis per keer zijn vaak minder bestralingen in totaal nodig. Met een vaak betere kans op genezing, vaak minder bijwerkingen en vaak een kortere hersteltijd. 

De MR-Linac biedt ook de mogelijkheid, dat wanneer het nodig is het bestralingsveld tijdens de bestraling aangepast kan worden, zodat de tumor beter geraakt wordt en het gezonde weefsel zoveel mogelijk gespaard blijft. We hopen in de toekomst deze gerichte bestraling te automatiseren.

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Hoe werkt de MRI-scanner van de MR-Linac?

MRI is een onderzoeksmethode die gebruik maakt van een zeer sterk magneetveld en radiogolven. Hiermee worden signalen in het te onderzoeken lichaamsdeel opgewekt. Bij een MRI-scan wordt geen gebruik gemaakt van röntgenstralen. Het MRI-apparaat maakt doorsnedefoto’s van uw lichaam. Deze doorsnedefoto’s geven vooral informatie over de weke delen in het lichaam bijvoorbeeld spieren, pezen, gewrichten, wervelkolom, hersenen en organen in de buik.

Voorbereiding

Het onderzoek is niet schadelijk. In de meeste gevallen hoeft u zich voor een MRI-onderzoek niet speciaal voor te bereiden. Als u nuchter moet zijn of u op een andere manier moet voorbereiden dan wordt dit expliciet vermeld op de afsprakenbrief.

Medicatie

Medicijnen mag u gewoon innemen zoals u gewend bent.

Vragenlijst MRI

Het sterke magneetveld van de MRI-scan kan in sommige gevallen gevolgen hebben voor u. Om deze risico’s uit te sluiten, ontvangt u voor de behandeling/onderzoek een vragenlijst. Deze vragenlijst is belangrijk voor een veilige en goede uitvoering van het onderzoek. In bepaalde gevallen mag u geen MRI-onderzoek ondergaan of alleen onder specifieke, vooraf vastgestelde voorwaarden. Daarom is het belangrijk dat u deze vragenlijst correct invult en ondertekent.

Metalen voorwerpen

U mag geen metalen of magnetische voorwerpen meenemen naar de behandelkamer. Dat kunnen sleutels of munten zijn, maar ook gebitsplaatjes, haarspelden, gehoorapparaten, sieraden, creditcards, horloges en aanstekers. Ook kleding met metalen knopen en ritssluitingen zijn niet toegestaan.

Het is belangrijk dat u, bij een scan van het hoofd, geen oog-make-up draagt tijdens het onderzoek. Hier kunnen namelijk metaaldeeltjes in zitten die invloed hebben op de kwaliteit van de beelden.

Claustrofobie

Tijdens de behandeling ligt u in een kleine tunnel die aan hoofd- en voeteneinde open is. Als u niet in kleine ruimtes durft (bijvoorbeeld een lift), kan dit soms moeilijk zijn. Is dit bij u het geval, dan kunt u dit aangeven bij de radiotherapeut. De radiotherapeut of uw huisarts kan dan een rustgevend medicijn voorschrijven.

Kleding

Neem voor het onderzoek makkelijk zittende kleding mee zonder metalen delen (bijvoorbeeld een joggingbroek en T-shirt). U kunt zich in de kleedkamer bij de behandelruimte omkleden.

Indien u in verband met wetenschappelijk onderzoek alleen MRI-scans krijgt op de MR-Linac geldt deze pagina niet voor u. 

Hoe gaat de behandeling in zijn werk?

Het eerste gesprek en de voorbereiding

Tijdens het eerste gesprek (intakegesprek) krijgt u te horen wat uw behandelplan is. U hebt dit gesprek met een radiotherapeut, dit is een arts die gespecialiseerd is in bestraling. Hij zal ook de voorwaarden, voordelen en mogelijkheden van een behandeling op de MR-Linac uitgebreid met u bespreken. Hoe het bestralingstraject eruit komt te zien wordt bepaald door uw arts en hangt onder andere af van wat voor soort kanker u heeft.

Voor vragen hierover neemt u contact op met uw behandelend arts.

De naam van uw behandelaar staat op de uitnodigingsbrief en op uw afsprakenlijst. De uitvoering op de MR-Linac wordt gedaan door een team van radiotherapeutisch laboranten. Tijdens de behandeling zijn de laboranten aanwezig om het verloop van de behandeling en/of het onderzoek in de gaten te houden.

Tijdens het eerste gesprek zal uw radiotherapeut vertellen welk gebied er precies bestraald gaat worden. Ook het aantal bestralingen en de dosis wordt dan met u besproken.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Indien u in verband met wetenschappelijk onderzoek alleen MRI-scans krijgt op de MR-Linac geldt deze pagina niet voor u.

De bestralingsbehandeling op de MR-Linac

Wanneer wordt u bestraald?

Uw radiotherapeut zal met u bespreken hoe de procedure vanaf het eerste gesprek tot aan de bestralingsbehandeling zal verlopen. Dit hangt onder andere af van de verwerking van uw toestemmingsformulier en de voorbereidingen op de MR-Linac. Hoe het bestralingstraject eruit komt te zien wordt bepaald door uw arts en hangt onder andere af van wat voor soort kanker u heeft. Voor vragen hierover neemt u contact op met uw behandelend arts.

Hoe verloopt de behandeling op de MR-Linac?

De laborant haalt u op uit de wachtruimte en vertelt wat u kunt verwachten van de behandeling. Hebt u na deze uitleg nog vragen, dan kunt u deze aan de laborant stellen. Daarna controleert de laborant uw ingevulde vragenlijst en aanwezigheid van metalen voorwerpen.

In de onderzoeksruimte gaat u op de MR-Linac tafel liggen. Deze tafel schuift in een kleine tunnel totdat het te behandelen lichaamsdeel er in ligt. De laborant bedient de MR-Linac vanuit een kamer naast de behandelruimte. Tijdens de behandeling hebt u contact met de laborant via een microfoon en een bel. Het maken van de opnamen gaat samen met een hard tikkend geluid. U krijgt van de laborant (als het onderzoek het toelaat) een koptelefoon om het geluid van de mri te dempen. Door deze koptelefoon kunt u ook naar de radio luisteren van uw keuze.

Hoe lang duren de MRI-scans?

Het MRI-onderzoek bestaat uit een aantal opnamen. De kortste opname duurt een halve minuut, de langste kan meer dan 10 minuten duren. Het is belangrijk dat u zo ontspannen mogelijk blijft liggen. Als u beweegt mislukt de opname. Soms helpt het als u uw ogen sluit.

Hoe lang duurt de bestraling?

De bestraling zelf zal ongeveer 10 tot 20 minuten duren. Al met al kan een behandeling op de MR-Linac variëren van 45 minuten tot 60 minuten. De uiteindelijke tijdsduur is afhankelijk van het gebied dat bestraald moet worden. Uw behandelaar kan een realistische inschatting geven van de tijdsduur.

Wat merkt u van de bestraling?

U ligt tijdens de hele behandeling, inclusief MRI-scans, in dezelfde houding op tafel. Dit kan leiden tot wat ongemak of onrust in het lichaam. U hebt wel contact met de laboranten en kunt ook aangeven wat u voelt. Zij zullen u gerust stellen en u door de behandeling heen helpen. De MRI-scanner maakt flink wat lawaai, u krijgt daarom een koptelefoon op en oordopjes in.

Van de bestraling zelf voelt u niets, u hoort wel een hoge zoemtoon wanneer de dosis wordt afgegeven.

Wat kunt u doen als u klachten hebt rondom de bestralingsbehandeling?

U kunt altijd bij de laboranten en uw radiotherapeut terecht als u vragen of klachten hebt over het effect of bijwerkingen van de behandeling.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Wat kan ik na afloop van de behandeling merken?

In de eerste twee weken na de behandeling kunnen de bijwerkingen erger worden. Verergeren u bijwerkingen in deze weken? Of krijgt u andere problemen? Bel dan met onze afdeling (telefoonnummer: 088 75 588 00)

Hoe kan ik de afdeling radiotherapie bereiken?

Wij zijn op werkdagen van 08.00 uur – 17.30 uur bereikbaar via 088 75 588 00. In het weekend en op feestdagen zijn wij alleen voor spoedgevallen bereikbaar via 088 75 555 55.

Via de mail zijn wij ook bereikbaar. U kunt uw bericht sturen naar poli-radiotherapie@umcutrecht.nl.

Ook op onze website kunt u veel informatie vinden. Het adres is www.umcutrecht.nl/radiotherapie. 

Zie www.umcutrecht.nl/mr-linac voor meer informatie over de MR-Linac behandeling bij prostaatkanker

Deelname wetenschappelijk onderzoek

U kunt gevraagd worden om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek, bijvoorbeeld het MOMENTUM onderzoek. In dit onderzoek verzamelen we (behandeling)gegevens van patiënten die worden behandeld op de MR-Linac. U doet hier alleen aan mee als u hier expliciet toestemming voor geeft.

Uw deelname aan dit onderzoek heeft geen gevolgen voor uw huidige behandeling. Meer informatie over de MOMENTUM studie staat in de informatiebrief die u al heeft of zal ontvangen.

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur.