Erytrocytaferese bij sikkelcelziekte

Wanneer u of iemand die u kent sikkelcelziekte heeft, helpt deze folder bij het begrijpen van de mogelijke behandeling. Deze folder gaat over erytrocytaferese. 

Erytrocytaferese is een behandeling waarbij de rode bloedcellen worden verwijderd en vervangen worden door de rode bloedcellen van iemand anders, een donor. Soms is dat acuut nodig, bijvoorbeeld tijdens een gecompliceerde sikkelcelcrise. In andere gevallen is het een terugkerende behandeling op geplande momenten.

Wat zijn rode bloedcellen?  

Een rode bloedcel is een cel in het bloed die zuurstof vervoert vanuit de longen naar alle delen in het lichaam. Hemoglobine is het onderdeel van de rode bloedcel dat verantwoordelijk is voor zuurstoftransport.

Wat gebeurt er met de rode bloedcel bij sikkelcelziekte?  

Bij sikkelcelziekte bevatten de rode bloedcellen een verkeerde variant van hemoglobine, hemoglobine S. Deze soort rode bloedcel heeft een stugge vorm die moeilijk stroomt door de kleine bloedvaten. Dat zorgt voor sikkelcelklachten.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

Wat gebeurt er tijdens erytrocytaferese? 

Via een infuus worden de sikkelcellen verwijderd uit het lichaam. Tegelijk komen via het andere infuus ontvangt u gezonde rode bloedcellen van een donor.  

Wat is het doel van erytrocytaferese? 

Het doel van de behandeling is het aantal sikkelcellen te verminderen. Daardoor gaat het HbS-percentage naar beneden. Dit vermindert de sikkelcelklachten.  

Waar vindt de erytrocytaferese behandeling plaats? 

De behandeling vindt plaats op de dialyseafdeling in het UMC Utrecht. 

Wat zijn de voorbereidingen voor erytrocytaferese?  

Meestal wordt er bij het inbrengen van het infuus bloed afgenomen om uw bloedgehalte, hemoglobine S en elektrolieten te monitoren. Via het VAS-team worden twee infusen bij u geplaatst om te gebruiken voor de erytrocytaferese.  

Is de procedure pijnlijk?  

Bij het plaatsen van het infuus kan de patiënt kortdurend pijn ervaren. U kunt bespreken met uw arts om van tevoren een pijnstillende pleister te plakken. De procedure zelf is niet pijnlijk.  

Hoe lang duurt de erytrocytaferese?  

De behandeling duurt ongeveer 3 uur. 

Hoe vaak moet ik erytrocytaferese ondergaan?  

De dokter bepaald hoe vaak de erytrocytaferese moet gebeuren. De frequentie kan variëren tussen de 4 en 10 weken.    

Wat kan ik doen tijdens de procedure?  

U bent enigszins beperkt in uw activiteiten omdat u 2 infusen heeft en niet van de afdeling af kunt. Wel kunt u tijdens de procedure eten en drinken en televisie kijken of een boek lezen. Het is niet mogelijk om gebruik te maken van het toilet, omdat u niet kunt gaan lopen tijdens de behandeling. Daarom is het belangrijk om van tevoren naar het toilet te gaan. Uiteraard kan de verpleegkundige u helpen als u toch naar het toilet moet.   

Wat zijn de risico’s of bijwerkingen van erytrocytaferese?  

Het is net als bij een andere vorm van transfusie belangrijk dat u het zegt wanneer u klachten ervaart. De belangrijkste risico’s of bijwerkingen zijn:  

• Transfusiereactie: een meest voorkomende transfusiereactie is een koortsreactie en daarnaast de vorming van allo-antistoffen en hemolytische transfusiereactie. Om het risico hierop te beperken, worden speciale bloedproducten geselecteerd voor patiënten met sikkelcelziekte.  
• Citraatreactie: een citraatreactie komt doordat tegelijk met de bloedcellen wat van de anticoagulant wordt gegeven. Daardoor kan het bloedgehalte calcium lager worden. Dit kan klachten geven als tintelingen, veranderd gevoel rond de mond of aan handen/voeten, veranderde of metaalsmaak, misselijkheid/braken of trillingen. Als dat gebeurt, wordt dat behandeld door calcium toe te dienen.  
• Lage bloeddruk: lage bloeddruk is zeldzaam bij erytrocytaferese omdat maar 5 milliliter per minuut wordt verwijderd en tegelijk wordt teruggegeven.  

Wat maakt erytrocytaferese anders dan wisseltransfusie?  

In geval van erytrocytaferese is exact te bepalen hoeveel bloedcellen er gewisseld moet worden. Uiteindelijk kunnen er meer sikkelcellen vervangen worden door donor rode bloedcellen. Daardoor is de periode tussen de verschillende erytrocytaferesebehandelingen langer ten opzichte van de periode tussen wisseltransfusies. Daarnaast neemt de ijzerstapeling af.  

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Contact uitklapper, klik om te openen

De Van Creveldkliniek is geopend van maandag t/m vrijdag van 08:00 - 17:00 uur.  Buiten deze uren kunt u voor spoedgevallen contact opnemen met de centrale van het UMC Utrecht via 088 75 555 55. Vraagt u naar de dienstdoende arts van de Van Creveldkliniek.