Cystectomie

Cystectomie

Cystectomie is een ander woord voor blaasverwijdering. ook de lymfklieren uit het bekken worden weggenomen. Deze operatie wordt gedaan bij patiënten met blaaskanker die is ingegroeid in de spierlaag van de blaaswand.

Spierinvasieve blaaskanker

Cystectomie of blaasverwijdering is een operatie waarmee blaaskanker wordt behandeld die in de spierlaag van de blaaswand is gegroeid (spierinvasieve blaaskanker). Dus niet bij elke vorm van blaaskanker. Op de pagina over blaaskanker vindt u informatie over de verschillende stadia van deze ziekte. Cystectomie wordt gedaan bij een aantal patiënten met blaaskanker in stadium T2 of hoger.

Andere optie bij spierinvasieve blaaskanker?

Wereldwijd is het verwijderen van de blaas en de lymfklieren uit het bekken de standaardbehandeling voor spierinvasieve blaaskanker. Dit is een uitgebreide operatie met grote gevolgen voor de korte, maar ook voor de lange termijn. Recente ontwikkelingen hebben aangetoond dat een blaassparende behandeling ook effectief kan zijn bij spierinvasieve blaaskanker. Uw arts bespreekt met u wat de beste behandelmogelijkheid is en wat uw eigen wensen en verwachtingen zijn.

Volledige cystectomie

Cystectomie of blaasverwijdering is dus een niet-blaassparende behandeling. Dat houdt in de blaas wordt verwijderd. Maar niet alleen de blaas. Bij deze operatie wordt standaard verwijderd:

• de blaas
• bij mannen: de prostaat
• Bij vrouwen: de baarmoeder en/of de eierstokken
• Lymfeklieren in het bekken aan beide zijden

Seksualiteit sparende operatie

Het is niet altijd nodig is om de prostaat bij de man of de baarmoeder en eierstokken bij de vrouw te verwijderen. Soms kan dit ook achterwege blijven. Het is wel nodig om dan vooraf vast te stellen of dit mogelijk is.

Bij mannen kan dit betekenen dat vooraf extra de blaas operatief moet worden geïnspecteerd en dat er biopten van de prostaat moeten worden genomen om prostaatkanker uit te sluiten.

Bij vrouwen is vooral de plaats van de kanker in de blaas bepalend. Ook dan kan een extra operatieve inspectie van de blaas noodzakelijk zijn.

Neo-adjuvante chemotherapie: medicijnbehandeling voorafgaand aan de operatie

Blaaskanker kan in een vergevorderd stadium zijn, ingroeiend door de blaaswand heen (T3) of zelfs in andere organen ingroeiend (T4). Ook kan de ziekte zijn uitgezaaid naar de lymfeklieren in het bekken (N1 of N2). In zo’n situatie kan besloten worden dat voorafgaand aan de verwijdering van de blaas eerst chemotherapie wordt gegeven.

Welke chemotherapie dan gegeven wordt, hangt sterk af van uw gezondheid voor de behandeling. Het kan ook zijn dat de behandeling wordt bijgesteld aan de hand van uw gezondheidstoestand. Over het algemeen worden dan 4 tot 6 kuren gegeven.
Op de helft van de kuren wordt meestal een CT-scan gemaakt om het effect van de behandeling te beoordelen. Bij een goed effect wordt de blaasverwijdering gepland door de uroloog.
Eigenlijk kan hierbij gesproken worden over een gecombineerde behandeling met chemotherapie en operatie. Al met al zal de totale behandeling, chemotherapie en cystectomie een zeer intensieve behandeling zijn.

Het opvangen van de urine na blaasverwijdering: 3 methoden

De urine zal na deze operatie op een gecontroleerde manier moeten worden opgevangen. Daarvoor zijn 3 omleidingen van de urinewegen  (urinedeviaties) mogelijk:

1) Cystectomie met urinedeviatie volgens Bricker

Tijdens de operatie zal nadat de blaas is verwijderd, van een stukje dunne darm van ongeveer 12cm een nieuwe uitgang (urinestoma) gemaakt worden. Urine die door de nieren wordt uitgescheiden, kan dan worden opgevangen met een stomazakje dat op de buik wordt geplakt.

2) Cystectomie met aanleg van een neo-blaas

Na de blaasverwijdering wordt met het laatste deel van de dunne darm (60cm) een nieuwe blaas gemaakt van. Deze wordt op de plasbuis aangesloten. Na een periode van herstel kan met deze neoblaas op de natuurlijke manier iedere 3 á 4 uur  normaal geplast worden.

3) Cystectomie met aanleg van een Indiana pouch

Tijdens de operatie zal nadat de blaas is verwijderd het laatste deel van de dunne darm en het eerste stuk van de dikke darm worden vrijgemaakt. In dit gedeelte zit een klep om de ontlasting niet te laten terugstromen naar de dunne darm.

Van dit vrijgemaakte deel van de darm zal een opvangreservoir (pouch) worden gemaakt. De klep functioneert dan als afsluiting waardoor de urine in het nieuw gemaakte reservoir blijft. De uroloog maakt een verbinding naar de buikwand met een kleine opening bij de navel. Dit katheteriseerbare  stoma is zeer klein en kan makkelijk worden gecamoufleerd door een pleister. Na een periode van herstel, kan iedere 3 a 4 uur, via de navel de nieuwe pouch worden leeggemaakt. De Indiana pouch wordt ook wel een continent stoma genoemd.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Zorgverleners bij cystectomie

Deze zorgverleners werken samen:

• medisch specialisten
• artsen in opleiding tot specialist
• co-assistenten
• verpleegkundig specialisten
• verpleegkundigen
• stomaverpleegkundigen

Elst, M.W. van

Verpleegkundig specialist

Kort, L.M.O. de

Medisch afdelingshoofd urologie

Meijer, R.P.

Oncologisch uroloog, Associate professor

Rosier, P.F.W.M.

Arts functionele urologie, Universitair hoofddocent

Claessens-Spee, C.J.

Stomaverpleegkundige

Stomazorg in het UMC Utrecht

Er zijn gespecialiseerde stomaverpleegkundigen werkzaam in het UMC Utrecht. Zij helpen u om te leren omgaan met het stoma. Zowel in praktisch opzicht als emotioneel.

> Meer over stomazorg

Polikliniek Oncologische chirurgie

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Meer weten uitklapper, klik om te openen

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Agenda’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Wat hoort er bij deze behandeling

• Polikliniek Oncologische chirurgie
• Verpleegafdeling Oncologische chirurgie (C4 Oost)
• Verpleegafdeling Urologie (D5 west)

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen