Behandeling van meniscusletsel

Er zijn verschillende types meniscus scheuren. Afhankelijk van het type scheur of letsel van de meniscus, kunnen verschillende behandelingen uitgevoerd worden: verwijderen van het gescheurde deel van de meniscus, hechten van de meniscusscheur, vervanging van een deel van de meniscus met een kunstmeniscus of een meniscustransplantatie.

• Mijn patiënt doorverwijzen

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Vooronderzoek door anesthesist 

Voor dat u de daadwerkelijke meniscusoperatie ondergaat, krijgt u een vooronderzoek: de Pre-Operatieve Screening (POS). Dit vindt plaats op de POS-poli (route L, receptie 30 op de 2e etage) en wordt uitgevoerd door de afdeling anesthesiologie. Zij beoordelen of u gezond genoeg bent om geopereerd te worden. Het vooronderzoek bestaat uit een gesprek, lichamelijk onderzoek, een gezondheidsvragenlijst en indien nodig aanvullend onderzoek. Ook wordt besproken welke vorm van verdoving (anesthesie) u tijdens de operatie krijgt. 

Hieronder staan een aantal zaken die u misschien nodig hebt en vóór de opname moet regelen. Mocht dit niet lukken, geeft u dit dan tijdig door aan een verpleegkundige van de verpleegafdeling: 

Thuis

• Probeer in uw omgeving hulp te regelen, bijvoorbeeld partner, familie, vrienden of buren. Zij kunnen nodig zijn voor vervoer, hulp in huishoudelijk werk, maar zijn ook belangrijk om alle informatie mee op te slaan, want twee personen onthouden beter dan één!
• Huren van elleboogkrukken. Dit kan bij de thuiszorg of kruisvereniging of bij een particuliere instantie.
• Zorg ervoor dat u paracetamol in huis heeft. Dit kunt u kopen bij apotheek of drogist. 

Voor de operatie

• Zorg ervoor dat u thuis straks voldoende ruimte heeft om met krukken te lopen. Haal daarom tijdelijk losse kleden en extra meubilair weg.
• Verwijder vóór de operatie eventueel make-up of nagellak.
• Gebruik geen crème of bodylotion op de dag van de operatie.
• Ontdekt u een wondje aan een van uw benen, bent u ziek of onzeker of u de operatie wel door moet laten gaan, neem dan tijdig contact op met de Polikliniek Orthopedie. De medewerker van de polikliniek overlegt dan met u en de arts wat u het beste kunt doen.
• Zorg dat u alvast een paar keer fysiotherapie heeft gehad voor uw knie. Uw knie is dan in optimale conditie om de revalidatie na de operatie goed op te pakken.
• Leer alvast lopen met krukken en oefen alvast de voorgestelde oefeningen.

Wat neemt u mee naar het ziekenhuis? Neemt u het volgende mee (indien van toepassing):

• verzekeringspolis ziektekosten;
• legitimatiebewijs;
• afsprakenkaart;
• alle medicijnen die u gebruikt in de bijbehorende verpakking (ook de medicijnen die niet door een arts zijn voorgeschreven zoals drogistartikelen);
• een actueel overzicht van de medicijnen die u gebruikt;
• dieetvoorschriften.   

Het is verstandig waardevolle spullen en sieraden thuis te laten. 

De operatiedag U ontvangt thuis een brief over de operatie. U wordt geopereerd door een orthopedisch chirurg van ons knieteam. Het kan zijn dat de naam van de operateur dan nog niet bekend is. Een orthopedisch chirurg in opleiding zal mogelijk, onder directe supervisie, een deel van de handelingen uitvoeren. Op de dag van de operatie kunt u zich melden bij de locatie die in de brief staat aangegeven.  U moet nuchter zijn voor de operatie. Dat betekent dat u tot zes uur voor de operatie normaal mag eten en drinken.

Zes uur voor de operatie moet u stoppen met eten en het drinken van melkproducten en 'ondoorzichtige vloeistoffen'. Als u ’s middags geopereerd wordt, mag u tot zes uur van tevoren een licht ontbijt eten. Dit lichte ontbijt mag alleen bestaan uit een boterham, beschuit, of cracker met zoet beleg zoals jam of suiker.

Tot aan de ingreep mag u heldere vloeibare dranken zoals water, thee (met suiker, geen melk) of aanmaaklimonade blijven drinken. Wij adviseren u dit te blijven drinken, om te zorgen dat u vocht en suikers binnen blijft krijgen, voor een beter herstel na de operatie. 

U neemt ’s ochtends wel gewoon uw medicijnen in, tenzij de anesthesioloog anders met u heeft afgesproken (eventueel met een slokje water).

Op de verpleegafdeling krijgt u ook alvast medicijnen tegen de pijn. Kort voordat u naar het operatiecomplex gaat vragen we u nog een keer om te gaan plassen. We kijken daarna met een echoapparaat, of uw blaas leeg is, omdat u tijdens de operatie niet kunt plassen en we liever geen urinekatheter inbrengen. Wanneer het tijd is voor de operatie brengen de verpleegkundigen u naar het operatiecomplex. U komt binnen in de voorbereidingsruimte, ook wel holding genoemd. Hier doen we nog een aantal laatste controles en krijgt u een infuus (naaldje in de arm). Via dit infuus krijgt u medicijnen om misselijkheid tijdens en na de operatie te voorkomen, pijnstillers en antibiotica. Het kan even duren voordat u naar de operatiekamer gaat. Meestal zijn er in de voorbereidingsruimte ook andere patiënten die op hun ingreep wachten.

Diagnose stellen

Om u zo goed mogelijk te kunnen behandelen is het essentieel om een goede diagnose te stellen. Het kan zijn dat er elders al een diagnose is gesteld of een operatie bij u is verricht. Wij zullen u echter weer volledig in kaart willen brengen om een goede diagnose te stellen en een behandelplan op te stellen. Daarvoor zijn de volgende zaken van groot belang:

Anamnese

Er wordt aan u gedetailleerd gevraagd wat uw klachten zijn. Deze kunnen vaak een grote invloed uitoefenen op persoonlijke omstandigheden, zoals werk, sporten en persoonlijke levenssfeer. We proberen dit allemaal goed in kaart te brengen.

Lichamelijk onderzoek

Een uitgebreid lichamelijk onderzoek van de benen is een standaard onderdeel van het eerste polibezoek.

Röntgenfoto of MRI

Om een goede diagnose te kunnen stellen is vaak aanvullend onderzoek nodig, zoals een röntgenfoto of eventueel een MRI. Soms zijn dergelijke onderzoek al elders verricht en is het niet noodzakelijk om dit opnieuw te verrichten. Wij verzoeken u dan ook om al het aanvullende beeldmateriaal aan ons te verstrekken, het liefst al voor het eerste polibezoek, zodat wij ons goed kunnen voorbereiden. Indien het onderzoek bijvoorbeeld te gedateerd is, kan het zijn dat we het onderzoek herhalen.

Behandelopties bespreken

Als de diagnose gesteld is (bij voorkeur al aan het einde van het eerste polibezoek), nemen we de verschillende behandelopties met u door. In overleg met u zal een, voor dat moment, beste behandeling worden bepaald.

Informed consent & formulieren

Als we overgaan tot een operatie zal met u informatie over deze operatie worden besproken, zodat u optimaal bent voorgelicht over de operatie zelf, de gang van zaken rondom de operatie, het revalidatieproces, het te verwachten resultaat en de mogelijke complicaties. Indien u akkoord gaat met de operatie zal dit in u elektronisch patiëntendossier van het ziekenhuis worden genoteerd; dit heet informed consent. Er zal dan ook een operatieformulier ingevuld worden door uw arts om alles in gang te zetten.

Vooruitgang op kniegebied

Wanneer u voor het eerst op de Mobility Clinic kniepoli komt vragen we u mee te doen aan 'Het knieregister'. Het UMC Utrecht is continue bezig met wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkeling en verbetering van nieuwe en bestaande behandelingen. Om deze onderzoeken te kunnen uitvoeren is het van groot belang dat er gegevens worden verzameld. Daarom hebben we op de Mobility Clinic het knieregister opgezet. Hierin worden enkele medische gegevens en de resultaten van online vragenlijsten die u tijdens uw behandeling ontvangt, opgenomen. De online vragenlijsten gaan over uw knie en behandeling, en zijn onderdeel van uw standaard zorg. Hiermee kunnen wij in de gaten houden hoe het gaat. U kunt er ook voor kiezen om niet met het knieregister mee te doen, maar alleen met de vragenlijsten. Uw gegevens worden dan niet voor onderzoek gebruikt. U mag er ook voor kiezen om met beiden niet mee te doen.

• Lees meer over deelnemen aan het knieregister

Uitleganimatie vragenlijsten

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Uw lichaam

De knie is een scharniergewricht. Het bestaat uit vier botdelen: het scheenbeen met kuitbeen, het dijbeen en de knieschijf. De uiteinden van het kniegewricht zijn bedekt met een laagje kraakbeen. Deze kraakbeenlaag is elastisch en vangt schokken en stoten op, zodat de knie soepel beweegt. Aan de binnen- en buitenzijde van de knie zit de meniscus. Dit is een soort stootkussen dat van belang is voor schokdemping en stabiliteit. Midden in het kniegewricht ligt de voorste kruisband. Deze zorgt er voor dat u stabiel kunt lopen en staan. Aan de voorzijde zit de knieschijf, die helpt bij buigen, strekken en kracht zetten.

Resultaat

Het doel van de behandeling is om de knieklachten te verminderen.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

De operatie 

Er zijn drie operatieve mogelijkheden bij een meniscusscheur: hechten (meniscopexie), een kunstmeniscus (collagene meniscus implantatie - CMI) en het verwijderen van gescheurd meniscusweefsel (meniscectomie). Hieronder volgt middels een video uitleg over de verschillende behandelingen:

Meniscus hechten

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Meniscus vervangen

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Meniscus verwijderen

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Na de operatie 

Na de operatie gaat u naar de uitslaapruimte (recovery). Bij plaatselijke verdoving bent u dan al goed wakker. Bij algehele verdoving wordt u op de operatietafel wakker gemaakt. In de uitslaapkamer wordt u langzaam helemaal wakker. Sommige patiënten zijn na de ingreep misselijk of hebben pijn. In de uitslaapruimte krijgt u de eerste periode intensieve controle en behandeling waar nodig. De verpleegkundigen houden hier onder andere uw ademhaling, hartslag en bloeddruk in de gaten. Meestal heeft u een infuus in uw arm. Via dit infuus krijgt u vocht en pijnstilling. Als u voldoende stabiel bent en uw hartslag en bloeddruk zijn goed, dan mag u naar huis. Het is normaal dat u enkele dagen na de operatie pijn heeft. De anesthesioloog bepaalt welke vorm van pijnstilling u krijgt. De verpleegkundige op de uitslaapkamer vraagt u de pijn weer te geven in een cijfer op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 geen pijn betekent en 10 de ergst denkbare pijn. Vermindert de pijn door medicatie onvoldoende, vertelt u dit dan tijdig aan een verpleegkundige. Deze kan uw arts vragen een ander medicijn voor te schrijven. 

Indien er gescheurd meniscusweefsel is verwijderd, is het na de operatie niet altijd nodig door een fysiotherapeut begeleid te worden. Uw behandelend arts zal dit met u bespreken. Het advies is om te belasten op geleide van de zwelling en pijn. Meestal is het prettig om eerst kortdurend gebruik te maken van twee krukken. Fietsen is een goede oefenvorm om de knie weer soepel te krijgen en hier kan al vrij snel mee gestart worden na de operatie. 

Vier weken na ontslag wordt u, bij voorkeur op woensdag of vrijdag, verwacht op de poli orthopedie ter controle van de knie. Deze afspraak geven wij u mee. Ondanks alle zorg die u en wij aan voorbereiding en de operatie besteden, kunnen er toch complicaties optreden.

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Voor uw ontslag neemt een verpleegkundige nog enkele praktische zaken met u door, zoals de datum van de controleafspraak op de polikliniek en het medicijngebruik. U krijgt het volgende mee naar huis:

• Een algemene brief en een ontslagbrief voor de huisarts.
• Een verwijsbrief voor de fysiotherapeut en een revalidatie schema.
• Recepten.
• Controleafspraak op de polikliniek orthopedie.
• Evaluatieformulier.

Leefregels 

Dit is afhankelijk van uw type meniscusoperatie. Dit zal uw orthopeed met u bespreken op de uitslaapkamer na de operatie. U krijgt een revalidatieprotocol mee naar huis indien van toepassing. Mogelijke complicaties

• Tijdens de operatie wordt een bloedleegteband om het bovenbeen aangelegd om de knie bloedleeg te maken. Dit kan blaren en kneuzing geven. De klachten verdwijnen bijna altijd vanzelf.
• De eerste weken na de operatie kan de knie erg gezwollen zijn door vocht en reactie van het slijmvlies. Dit is normaal en de fysiotherapeut zal u zo nodig instructies geven hoe hiermee om te gaan.
• Er bestaat een kleine  kans op infectie van het gebied rondom een van de wonden waarvoor soms behandeling met antibiotica tabletten nodig is. Zeer zelden treedt een diepere infectie van het gewricht op. Dit is ernstig en indien dit het geval is moet het gewricht gespoeld worden om de meniscus en het kraakbeen te sparen, en vaak is antibioticabehandeling via een infuus nodig.  
• Een nabloeding van de wond kan optreden. Meestal kan dit met een extra drukverband gestelpt worden, heel zelden moet een (extra) hechting geplaatst worden.
• Soms wordt een kleine huidzenuw in het onderbeen geraakt waardoor een stukje van de huid doof aanvoelt. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf maar soms zijn ze blijvend.
• Er is een kleine kans op trombose. U krijgt eenmalig een injectie om de kans hierop te verkleinen, maar er blijft een kleine kans op trombosevorming bestaan.

Er is een aantal situaties waarin u direct contact op moet nemen met uw behandelend arts. Neem contact op met de afdeling orthopedie als:

• Een of meerdere wonden aan de knie gaat lekken.
• Roodheid of zwelling en pijn aan de operatiewond toeneemt.
• De functie van de knie sterk achteruit gaat, dat wil zeggen dat u de knie minder ver kan buigen of strekken dan voorheen mogelijk was.
• U een lichaamstemperatuur van meer dan 38,5°C heeft, u daar geen goede verklaring voor heeft en dit in combinatie met één van bovenstaande verschijnselen optreedt.

Bij twijfel kunt u ook contact opnemen met uw huisarts

Vervolg

Het is normaal dat u dagen na de operatie pijn heeft. Indien er gescheurd meniscusweefsel is verwijderd, is het na de operatie niet altijd nodig door een fysiotherapeut begeleid te worden. Uw behandelend arts zal dit met u bespreken. Het advies is om te belasten op geleide van de zwelling en pijn. Meestal is het prettig om eerst kortdurend gebruik te maken van twee krukken. Fietsen is een goede oefenvorm om de knie weer soepel te krijgen en hier kan al vrij snel mee gestart worden na de operatie. 

Indien de meniscus gehecht is of er een stukje kunstmeniscus geïmplanteerd is, kunt u onderstaande protocollen gebruiken voor uw revalidatie. Let te allen tijde op de reactiviteit van de knie, met name bij het introduceren van nieuwe oefeningen. De vermeldde tijdslijn voor het introduceren van oefeningen zijn een richtlijn. De criteria om over te gaan naar de volgende fase zijn belangrijker dan het volgen van de tijdslijn. Uw eigen fysiotherapeut is de persoon die (aan de hand van het persoonlijke protocol) bepaalt wat u wel en wat u niet mag. Als uw fysiotherapeut vragen heeft over de revalidatie kan hij of zij contact opnemen via fysioknie@umcutrecht.nl. De oefeningen zijn ook te vinden in de Mobility Clinic App (Apple en Android).  

Oefeningen en revalidatieschema:

• Oefeningen Collagene Meniscus Implantatie
• Oefeningen Meniscopexie

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Zorgverleners

Laar, J.M. van

Reumatoloog

Custers, R.J.H.

Orthopedisch chirurg

Egmond, N. van

Orthopedisch chirurg

Griethuysen, M. van

Senior gipsverbandmeester

Herwaarden, O.M. van

Sportfysiotherapeut

Marres, M.

Senior gipsverbandmeester

Meulen, W.T.J.M. van der

Sportarts

Vreeken, J.

(Sport)fysiotherapeut

Nellestein, R.

Teamleider gipskamer

Thijs, K.M.

Sportarts

Smit, P.H.

Fysiotherapeut

Lodewijks, P.C.A.

Sportarts

Meer informatie

Patient Journey app

Download gratis de Patient Journey app van de Mobilty Clinic (Apple en Android) voor video's, achtergrondinformatie en oefeningen. De app biedt ondersteuning tijdens het gehele behandeltraject. Bij instellingen kunt u “meniscusletsels” aanvinken en uw operatiedatum selecteren.

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Uw afspraak kan op de polikliniek plaatsvinden, telefonisch of digitaal. Dit hangt af van:

• De grootte van de ingreep
• Uw gezondheid
• Of er aanvullend bloedonderzoek/hartfilmpje moet
• Of u recent anesthesie heeft gehad in het UMC Utrecht 
• Wanneer uw ingreep plaatsvindt
• Andere afspraken in het UMC Utrecht

Meer weten uitklapper, klik om te openen

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Afspraken’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Wat hoort er bij deze behandeling

• Polikliniek Anesthesiologie
• Verpleegafdeling OK-centrum locatie F0

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

Maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur.