Organen en weefsel doneren

Zaterdag 9 oktober is het de Europese Donordag. Een dag om mensen bewust te maken van het belang van orgaan-, weefsel-, en celdonatie. Ook in het UMC Utrecht vinden jaarlijks zo’n 25 – 35 orgaandonatieprocedures en  45 – 55 weefseldonatieprocedures plaats. Wat kunnen mensen doneren, hoe gaat orgaan- en weefseldonatie globaal in z’n werk en hoe zit het eigenlijk met de nieuwe donorwet?    

Sinds 1 juli 2020 is er in Nederland een nieuwe donorwet van kracht. Hiermee staat iedere ingezetene van Nederland van 18 jaar en ouder in het Donorregister met een keuze over donorschap. De overheid heeft alle mensen in deze groep hierover een brief gestuurd met het verzoek deze keuze in te vullen. Er zijn vier keuzemogelijkheden: donor worden, geen donor worden, de partner of familie laten beslissen na overlijden of één persoon aanwijzen die beslist na overlijden. Wie geen keuze invult, na twee brieven, wordt geregistreerd met ‘geen bezwaar’ tegen donatie van organen en weefsels. Dit staat gelijk aan toestemming geven voor donatie. Ook hierover ontvangen deze mensen dan een brief.  

Orgaan- en weefseldonatie

Een donor kan organen en weefsels doneren voor transplantatie. Welke organen en weefsels mensen kunnen doneren, wordt beoordeeld door de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS). Een andere mogelijkheid is het doneren van weefsel voor wetenschappelijk onderzoek. 

Marianne Ram, donatiecoördinator van het UMC Utrecht zegt hierover: “Wat iemand kan doneren is afhankelijk van de leeftijd en bijvoorbeeld een doorgemaakte ziektes in het verleden. De betrokken arts, bepaalt aan de hand van vastgestelde criteria door de NTS, of iemand donor kan zijn of niet. Wanneer de arts een patiënt geschikt acht, wordt het Donorregister geraadpleegd en wordt de registratie medegedeeld aan de nabestaanden of naasten.”  

Donatieprocedure

Als iemand in het Donorregister heeft aangegeven niet te willen doneren, is er geen donatie mogelijkheid. In de overige gevallen worden de nabestaanden geïnformeerd over de registratie (toestemming/geen bezwaar) of wordt hen gevraagd een beslissing te nemen (beslissing aan nabestaanden/specifieke nabestaande). Hierbij staat voorop wat de wens van de patiënt zou zijn geweest. Hierna wordt de donor, bij toestemming, aangemeld als donor bij de NTS (weefseldonatie) of bij een orgaandonatiecoördinator (ODC). Weefseldonatie kan plaatsvinden vanaf iedere afdeling in het UMC Utrecht, maar ook bij een overlijden in de thuissituatie. Orgaandonatie vindt altijd plaats vanaf de Intensive Care. Marianne vult aan: “Met behulp van verschillende  onderzoeken bepalen we welke organen geschikt zijn voor donatie. Het uitnemen van de organen vindt altijd plaats op een operatiekamer. Na de weefsel- of orgaandonatie kan de donor thuis of in het uitvaartcentrum worden opgebaard.”

Meer weten? 

Meer informatie over (wel of geen) donor worden vindt u op de website van de Nederlandse Transplantatie Stichting. De NTS heeft daarnaast speciaal voor de nieuwe donorwet een e-learning gemaakt, bedoeld voor alle zorgprofessionals die met donatie in aanmerking komen en goed voor in totaal 2 accreditatiepunten. Ga voor deze e-learning naar www.donatiegesprek.nl.