I-AM: één taal en praktijk voor passende hulp
Het ‘Samen begrijpen en beslissen met kinderen’ versterken om zo sneller te komen tot passende hulp voor gezinnen en tot een gezamenlijk taal en praktijk voor hulpverleners in een wijk. Dat is de kern van de recent gelanceerde en toegankelijke werkwijze I-AM: Integrale Analyse Methode. “I-AM gaat over echt luisteren naar het kind. Want voor samen beslissen is eerst samen begrijpen nodig.”
“Wanneer een kind zich somber voelt, iets moeilijks heeft meegemaakt of pijn heeft, en hierover in een vroegtijdig stadium in gesprek raakt met een hulpverlener, zoals de huisarts of iemand van het buurtteam, dan kun je maatwerk bieden. Wat heeft dit kind nodig, wie spelen hierbij een rol? Zo kan samen ontdekt worden hoe het kind de hulp krijgt die het beste bij hem of haar past. I-AM biedt hulpverleners hiervoor de tools”, aldus hoogleraar Innovatie in de GGZ Floortje Scheepers van het UMC Utrecht, die de Netwerkintake – onderdeel van de werkwijze I-AM – ontwikkelde.
“Je wil kinderen de hulp bieden die ze nodig hebben door vanaf het begin een goed overzicht te hebben van de problemen en mogelijkheden in hun eigen leefomgeving. Het kan zijn dat een kind vaak boos gedrag vertoont en daarom hulp zoekt. Door breed te kijken blijkt dat het kind weinig vriendjes heeft, maar dat wel zou willen. De boosheid komt dus (deels) voort uit eenzaamheid. Als je alleen focust op de boosheid als een probleem in het reguleren van emoties dan kan je in de GGZ behandeling bieden. Maar wellicht is de oplossing binnen de leefomgeving met het eigen netwerk veel passender. Namelijk door te proberen het sociale netwerk te vergroten en dan te zien wat de invloed op het gedrag van het kind is.”
I-AM staat voor Integrale Analyse Methode
Een eenvoudige werkwijze die helpt om goede gesprekken te voeren met kinderen vanaf 8 jaar met een vraag over hun gezondheid.
- Praktische, bestaande gespreksinstrumenten zoals de Kindtool Positieve Gezondheid en de Netwerkintake
- Met de instrumenten verkennen kind (en ouders) met de hulpverlener wat er precies aan de hand is
- Na het goed begrijpen van de situatie stellen ze samen persoonlijke doelen op
- Vervolgens besluiten zij samen over passende vervolgacties
- Onderlinge afspraken zorgen voor een gezamenlijke taal en praktijk voor hulpverleners in wijk
Wil je als hulpverlener met I-AM aan de slag? Of wil je als geïnteresseerde meer weten over deze werkwijze?
Innovatief: hoe je tot gezamenlijke taal en praktijk komt
De werkwijze I-AM gaat veel verder dan alleen het goede gesprek in de spreekkamer. “Wanneer een kind buikpijn heeft, wil je niet onnodig een medisch pad op gaan, terwijl dit wordt veroorzaakt door een onbekend trauma, waarvoor iemand het beste af is met hulp in de specialistische ggz”, vertelt Karin Hagoort, teamleider Innovatie van de afdeling Psychiatrie. “Door onderlinge werkafspraken tussen hulpverleners uit verschillende organisaties en een gezamenlijke taal kun je tot passende ondersteuning of hulp komen. Hoe je tot die gezamenlijke taal en praktijk komt is het meest innovatieve aspect van de I-AM-werkwijze, immers de twee gespreksinstrumenten bestaan al.”
“Het is belangrijk dat een kind meer regie krijgt. Een kind dat al lang wachtte op specialistische jeugdhulp, heb ik via I-AM met de Netwerkintake laten tekenen wat er speelde in haar leven. Door het verhaal in kleinere stukjes te knippen, konden we het allebei beter begrijpen. Het kind was blij dat ze zelf het inzicht kreeg en zelf een eerste stapje kon zetten.”
Lotte Vlak
Huisarts-Innovator afd. Huisartsgeneeskunde & Verplegingswetenschap en huisarts in de wijk Utrecht Oost
Tekening van een Netwerkintake
Intervisie en ontmoeting in de wijk
Om tot die gezamenlijke taal en praktijk te komen, zijn intervisie en ontmoeting tussen de hulpverleners in de wijk cruciaal. Dat bleek uit het project ‘Samen begrijpen en beslissen met kinderen’, waarin I-AM is ontwikkeld onder leiding van hoogleraar Huisartsgeneeskunde Dorien Zwart. In dit project werkten hulpverleners uit zeven wijken in Utrecht en de Bilt met I-AM. Landelijke partners waren CZ, VNG, MIND en ZIN.
“Het helpt als je elkaar kent, weet wat je collega doet en wat voor de ander belangrijk is om goede zorg te bieden”, aldus Loes van Ginkel, onderzoeksassistent project ‘Samen begrijpen en beslissen met kinderen’. “In de deelnemende wijken organiseren we interdisciplinaire bijeenkomsten waarin de deelnemers hun ervaringen met I-AM uitwisselen en praktische afspraken maken over het gebruik ervan.”
“De samenwerking met het buurtteam is eenvoudiger geworden. We hoeven niet meer allemaal dezelfde vragen te stellen, omdat via I-AM veel duidelijk wordt. Door een tekening, gemaakt in mijn spreekuur, kwamen we erachter dat ‘het probleem’ van het kind met het gezin te maken had. Met het buurtteam konden we toen het hele gezin gaan helpen, en niet alleen het kind.”
Marloes Gerrits
Huisarts-Innovator afd. Huisartsgeneeskunde & Verplegingswetenschap, huisarts in Leidsche Rijn en medeaanvrager van het project ‘Samen begrijpen en beslissen met kinderen’
Brede belangstelling voor I-AM
En dat levert nu al veel op in de praktijk. Er is brede belangstelling voor I-AM uit het hele land. Van huisartsen, gemeenten, GGZ-instellingen. Ook van zorginstellingen die niet met jeugd werken, maar deze werkwijze ook samen met volwassen patiënten willen doen.
Dorien Zwart: “Wanneer alle hulpverleners I-AM gebruiken en afspraken maken over onderlinge samenwerking, kunnen ze beter samenwerken en communiceren, ook in de overdrachten. “Met innovatieprojecten zoals I-AM zetten we samen prachtige stappen in netwerkzorg. In de zeven wijken in Utrecht en De Bilt zien we dat dit werkt. Heel mooi om te merken, dat I-AM ook in andere regio’s en door andere hulpverleners gebruikt zal worden.”
