In de rubriek Feit of Fabel onderzoeken we steeds een aanname uit het dagelijks leven op het gebied van zorg of gezondheid. Deze keer: alle mannen van 80 jaar of ouder hebben prostaatkanker (gehad).

Hoe ouder we worden, hoe meer moeite ons lichaam heeft om alles goed werkend en gezond te houden. Er treden – vaak onschuldige – ouderdomskwaaltjes op zoals stijfheid en slechthorendheid, maar ook krijg je steeds meer kans op nare ziekten. Jarenlang eisten hart- en vaatziekten de meeste levens. Maar de laatste paar jaar is dat veranderd. Omdat er inmiddels best goede oplossingen zijn voor veel hart- en vaatziekten is kanker nu nummer 1 doodsoorzaak.

Prostaatkanker is van alle vormen de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Jaarlijks krijgen ongeveer 11.700 mannen de diagnose prostaatkanker en overlijden er bijna 3.000, zo’n acht mannen per dag. “Dat is al een behoorlijk aantal. En toch is dit maar een klein deel van de mannen dat daadwerkelijk prostaatkanker heeft”, vertelt nucleair geneeskundige prof. dr. Marnix Lam.

Overlijden met, maar niet dóór

Veel mannen die komen te overlijden – of dat nu aan een hartaanval, een hersenbloeding of kanker is - hebben ook prostaatkanker. Naar schatting is dat zo’n 80 procent. Het aantal mannen dat dóór prostaatkanker overlijdt, ligt veel lager: rond de 5 procent. “Dat weten we dankzij onderzoek dat pathologen soms na het overlijden uitvoeren. Zij vinden bij het grootste deel van de oudere mannen prostaatkanker. Die prostaatkanker is dan alleen niet de doodsoorzaak. Een groot deel van de mannen heeft het dus nooit opgemerkt en er dus helemaal geen last van gehad.”

Screening

Toch wordt er niet gescreend op prostaatkanker, terwijl het dus een van de meest voorkomende kankervormen is. “Screenen op prostaatkanker levert te weinig op” vertelt Marnix. “Dat is anders dan bij bijvoorbeeld borstkanker. Daarmee redden we jaarlijks levens. Uit eerdere studies is gebleken dat dat effect bij prostaatkanker niet aangetoond is. Er overleven niet meer mannen als we wel screenen.”

Daarnaast kan een screening juist ook voor problemen zorgen. De mannen die prostaatkanker krijgen, zijn vaak al ouder. Als uit hun screening komt dat zij prostaatkanker hebben, willen ze waarschijnlijk geopereerd worden. Echter, op hoge leeftijd is een operatie risicovol. Bij kwetsbare ouderen kan dat behoorlijk ten koste gaan van de kwaliteit van leven en de zelfredzaamheid. Het kan zelfs zijn dat ze die operatie niet overleven.

Levensverwachting

De gemiddelde levensverwachting van mannen ligt rond de 83 jaar. Ten minste 80 procent van hen heeft prostaatkanker. De stelling “alle mannen van 80 of ouder hebben prostaatkanker (gehad)” is dus, met enige nuance, een…

Onderzoek naar nieuwe behandeling

Onderzoekers van het UMC Utrecht werken hard aan de ontwikkeling van een nieuwe behandeling van prostaatkanker. Bij die behandeling wordt er geopereerd zonder te snijden. De patiënt wordt zeer lokaal bestraald met het geneesmiddel lutetium-177-PSMA. Daarna circuleert het geneesmiddel door het lichaam en ‘plakt’ het aan uitgezaaide prostaatkankercellen, die zo bestraald worden. De inwendige bestraling remt de groei van die kankercellen of vernietigt ze zelfs, waarbij gezond weefsel zo min mogelijk wordt aangetast.

Het doel van de behandeling is de levenskwaliteit en –verwachting van uitbehandelde prostaatkankerpatiënten te verbeteren door klachten te verminderen en de ziekte zoveel mogelijk af te remmen. Inmiddels zijn er meer dan 100 patiënten met succes behandeld. Er is meer onderzoek nodig om de behandeling te optimaliseren. Onderzoek naar nieuwe behandelingen kost veel geld. Vrienden UMC Utrecht & Wilhelmina Kinderziekenhuis werft geld om dit onderzoek mogelijk te maken. U kunt ook helpen! Steun het prostaatkankeronderzoek op www.prostaatkankeronderzoek.nl.

Wil je meer weten over hét goede doel van het ziekenhuis? Kijk op vriendenumcutrecht.nl