Gericht onderzoek ouderen met darmkanker

Darmkanker komt vooral bij oudere mensen voor. Toch is er een opvallend tekort aan onderzoek dat specifiek gericht is op oudere patiënten met darmkanker. Daar willen onderzoekers van UMC Utrecht verandering in brengen. Doel: een effectievere, minder belastende behandeling op maat voor ouderen met uitgezaaide darmkanker.

Read the English version >

Meer dan de helft van alle patiënten met darmkanker is 70 jaar of ouder wanneer de ziekte wordt gevonden, blijkt uit cijfers van onder meer IKNL. Maar precieze kennis over behandelingen die passen bij hun leeftijd ontbreekt vaak.

“Kennis wordt opgedaan bij jonge fitte patiënten en wordt dan ook toegepast op oudere patiënten. We willen dus juist onderzoek doen bij ouderen om ook hen een zo passend mogelijke behandeling te kunnen geven”, vertelt Miriam Koopman, internist-oncoloog en hoogleraar medische oncologie.

“Ouderen ervaren bijvoorbeeld vaak meer bijwerkingen van chemotherapie”, verduidelijkt Miriam. “Dit kan veel invloed hebben op hun kwaliteit van leven en zelfredzaamheid. Dit maakt dat het belangrijk is om voor hen behandelingen te onderzoeken met zo min mogelijk bijwerkingen.”

Bevolkingsonderzoek

Dankzij het bevolkingsonderzoek darmkanker, wordt de ziekte gelukkig tegenwoordig sneller ontdekt. Mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar ontvangen elke twee jaar automatisch een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Zij sturen dan wat ontlasting op, waarna in een laboratorium wordt gekeken of er bloed in zit. Als dat laatste het geval is, krijgen zij bericht dat vervolgonderzoek nodig is.

Doordat darmkanker, mede door het bevolkingsonderzoek, sneller wordt ontdekt, is het risico op uitzaaiingen kleiner, en de behandeling ‘eenvoudiger’ en minder belastend. Wanneer darmkanker eenmaal is uitgezaaid, wordt de behandeling al snel zwaarder, vooral voor ouderen en kwetsbaren.

Richten op uitzaaiingen

De CAIRO-studies van de DCCG (Dutch Colorectal Cancer Group), waar het UMC Utrecht een belangrijke rol in speelt, richten zich specifiek op uitgezaaide darmkanker.  “Het doel van de CAIRO-studies is om dringende vragen uit de klinische praktijk van patiënten met uitgezaaide darmkanker te beantwoorden door middel van gezamenlijk Nederlands wetenschappelijk onderzoek”, licht Miriam toe.

De zevende CAIRO-studie is inmiddels begonnen en focust specifiek op oudere en/of kwetsbare patiënten met naar de lever uitgezaaide darmkanker. Zij ervaren namelijk vaak meer bijwerkingen dan jongere en minder kwetsbare patiënten. De onderzoekers hopen met CAIRO 7 een minder zware behandeling te vinden die even goed werkt.

“Bij het UMC Utrecht streven we altijd naar behandeling op maat voor iedere patiënt, juist omdat we leren van iedere patiënt, en dat geldt ook zeker voor de oudere en kwetsbare doelgroep”, aldus Miriam.

Lokaal behandelen

Wanneer sprake is van uitzaaiingen bij darmkanker wordt vaak chemotherapie gegeven, waardoor het hele lichaam en niet alleen de uitzaaiingen worden aangetast. Bij CAIRO 7 kijken de onderzoekers of uitzaaiingen naar de lever gerichter en met minder bijwerkingen kunnen worden behandeld. Zij gebruiken daarvoor radio-embolisatie.

Hierbij wordt, na plaatselijke verdoving, een sneetje in de lies of pols gemaakt. Via een slangetje worden vervolgens radioactieve bolletjes via de leverslagader naar de lever geleid. De uitzaaiingen worden zo dus lokaal aangepakt in plaats van dat het hele lichaam direct wordt beïnvloed.  

CAIRO 7 is vanuit het UMC Utrecht opgezet om te onderzoeken of die gerichte behandeling bij oudere en/of kwetsbare darmkankerpatiënten met uitzaaiingen in de lever net zo goed werkt als de gangbare intensieve en langdurige standaardchemotherapie die tot verslechtering van de ziekte wordt gegeven. Als dat het geval is, zou dat zeer goed nieuws zijn, want radio-embolisatie is een eenmalige behandeling, waardoor veel minder ziekenhuisbezoeken nodig zijn, en geeft minder bijwerkingen dan chemotherapie.

“De studie loopt inmiddels ruim een half jaar in ongeveer 40 Nederlandse ziekenhuizen. Het zou prachtig zijn als wij binnen enkele jaren het eindresultaat binnen hebben zodat wij weten of een eenmalige radio-embolisatie inderdaad een beter alternatief is voor de chronische chemotherapie”, aldus Miriam.