Eerste succesvolle DCD-hartdonaties in Nederland
Artsen van het UMC Utrecht, Erasmus MC en UMC Groningen hebben de eerste DCD-hartdonatie-procedures in Nederland uitgevoerd. Het stilstaande hart van een overleden donor wordt buiten het lichaam in een machine geplaatst waar het weer gaat kloppen na toevoer van zuurstof en bloed. Vervolgens wordt het hart getransplanteerd.
Circulatiestop
Hartdonatie was voorheen alleen mogelijk bij een hersendode donor. Bij meer dan de helft van het aantal overleden donoren (in 2020 bij 150 van de 250 donoren) was er echter sprake van donatie na een circulatiestilstand (DCD, Donation after Circulatory Death). Bij deze DCD-donoren konden tot voor kort alle organen – behalve het hart – getransplanteerd worden. Een landelijk tekort aan donorharten was de reden van de UMC’s om deze techniek in Nederland in te zetten in samenwerking met de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Wachtlijst donorhart
Er staan jaarlijks rond de 120 hartpatiënten op de wachtlijst voor een donorhart. De sterfte op wachtlijst is hoog. Een op de zeven overlijdt, omdat er niet tijdig een donorhart beschikbaar is.
Cardio-thoracaal chirurg Niels van der Kaaij, UMC Utrecht: ‘De 3 UMC’s hebben berekend dat DCD-hartdonatie landelijk uiteindelijk tot ongeveer veertig extra hartdonoren per jaar kan opleveren. Een verdubbeling van het aantal harttransplantaties dat op dit moment gedaan wordt. En dat is hard nodig, want door het enorme tekort aan donorharten sterven er jaarlijks mensen op de wachtlijst.’
DCD-hartdonatie wereldwijd
De DCD-hartdonatieprocedure (heart-in-a-box) is wereldwijd al in enkele landen (onder meer in Australië, USA, België, UK en Spanje) uitgevoerd. Recentelijk kwam de National Health Service (UK) naar buiten met een bericht dat zes kinderen tussen de 12 en 16 jaar gered waren dankzij DCD-hartdonatie.
De procedure is in Nederland mogelijk gemaakt dankzij subsidie van VWS en de samenwerking tussen drie UMC’s; UMC Utrecht, UMC Groningen en Erasmus MC. De NTS regelde de kaders waarbinnen het project nationaal uitgerold kon worden. De NTS is bij wet aangewezen als orgaancentrum en werkt samen met ziekenhuizen en transplantatiecentra aan orgaan- en weefseldonatie en –transplantatie, in opdracht van VWS.
- Video: hartmachine in werking met kloppend hart
- Video: close-up van kloppend hart in machine
- Infographic DCD-procedure
- Vraag en antwoord harttransplantatie na circulatiestilstand
- Animatie DCD-procedure op YouTube
